UAE là nền kinh tế lớn tại khu vực Vùng Vịnh với GDP năm 2023 đạt 504 tỷ USD. Trong đầu năm 2024, nước này đã triển khai một loạt các chiến lược mới nhằm thúc đẩy nền kinh tế.
– Về đào tạo nguồn nhân lực trong các ngành công nghiệp mới, trí tuệ nhân tạo: Ngày 09/9/2024, Phó Tổng thống, Thủ tướng Mohammed bin Rashid Al Maktoum công bố dự án thành lập Đại học Quốc gia Dubai với số vốn đầu tư ban đầu lên tới hơn 1,2 tỷ USD, tập trung vào các chương trình học thuật chuyên biệt và tương lai, nhằm đào tạo một thế hệ lãnh đạo và chuyên gia mới của UAE có năng lực cao trong bối cảnh mới, làm chủ các công nghệ và kỹ thuật mới. Ngày 13/8/2024, tại cuộc gặp với đại diện các công ty và đối tác thực hiện Chương trình về chuyên gia công nghiệp, Tổng thống UAE nhấn mạnh việc đẩy mạnh xây dựng đội ngũ các chuyên gia có tay nghề cao là một ưu tiên của UAE. Các lĩnh vực được tập trung đào tạo gồm công nghiệp dầu khí, an ninh và an toàn, thực phẩm và đồ uống”. Tại cuộc gặp, Bộ trưởng Công nghiệp và công nghệ cao cho biết tới cuối năm 2024, UAE sẽ hoàn tất mục tiêu đào tạo 2000 chuyên gia công nghiệp trong khuôn khổ Chương trình.
– Về đào tạo nguồn nhân lực trong lĩnh vực nông nghiệp và thú y: Ngày 16/9/2024, Lãnh đạo Tiểu vương quốc Sharijah khánh thành trường Đại học Al Dhaid tại Sharijah nhằm đào tạo trong lĩnh vực nông nghiệp và thủ y. Trường là một trong những cơ sở đào tạo được đầu tư chất lượng lượng cao, cung cấp nguồn nhân lực và các nghiên cứu chuyên sâu trong lĩnh vực nông nghiệp, góp phần quan trọng thúc đẩy sự phát triển của ngành tại Sharijah và UAE.
– Về thúc đẩy phát triển công nghiệp trí tuệ nhân tạo: Ngày 06/8/2024, Chủ tịch Hội đồng An ninh mạng UAE Hamad Al Kuwaiti cho biết UAE cam kết sẽ đẩy mạnh xây dựng “văn hóa” an ninh mạng trong thời gian tới như một phần để hiện thực hóa tầm nhìn trở thành quốc gia đi đầu thế giới về trí tuệ nhân tạo, phù hợp với các mục tiêu của Chiến lược Trí tuệ nhân tạo của UAE, góp phần đạt được các mục tiêu của Chiến lược thế kỷ UAE 2071.
– Về thúc đẩy hoạt động nghiên cứu, sáng tạo, đổi mới, thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao toàn cầu: Ngày 16/9/2024, Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Quốc phòng UAE, Thái tử Dubai phê chuẩn Sáng kiến “Tài trợ nghiên cứu, phát triển và đổi mới (RDI) Dubai” nhằm hỗ trợ vốn cho các dự án nghiên cứu ứng dụng thành tựu khoa học trong các ngành kinh tế của Dubai trong cả lĩnh vực công và tư nhân. Sáng kiến sẽ tạo khung khổ toàn diện thúc đẩy các hoạt động RDI tại Dubai, 20 dự án nghiên cứu đầu tiên sẽ được lựa chọn, tập trung vào các lĩnh vực ưu tiên như điện toán nhận thức, khoa học sức khỏe và sự sống, công nghệ trí tuệ nhân tạo và hệ thống rô-bốt. Sáng kiến RDI cũng nhấn mạnh tăng cường quan hệ hợp tác giữa UAE và các đối tác quốc tế, các trường đại học, trung tâm nghiên cứu quốc tế trong các hoạt động nghiên cứu, tạo điều kiện tốt nhất cho các chuyên gia nước ngoài tới làm việc tại Dubai.
– Sáng kiến thu hút đầu tư FDI: Ngày 30/6/2024, Hội đồng điều hành Dubai thông qua Chương trình thu hút FDI tới năm 2033 nhằm thu hút khoảng 177 tỷ USD, đưa Dubai trở thành 1 trong 03 thành phố có nền kinh tế lớn nhất thế giới. Trong khuôn khổ Chương trình này, Dubai phân bổ khoảng 6,8 tỷ USD từ nay tới năm 2033 để hỗ trợ thúc đẩy sự phát triển của các doanh nghiệp tại Dubai với mục tiêu có 30 công ty tư nhân đạt được tốc độ phát triển “kỳ lân” với giá trị vốn hóa trên 1 tỷ USD và 400 doanh nghiệp tư nhân đạt được tốc độ phát triển nhiều triển vọng, Chính quyền Dubai cũng đẩy mạnh xây dựng cơ sở hạ tầng đồng bộ, phát triển, hiện đại với chính sách thông thoáng nhằm đẩy mạnh thu hút các tập đoàn quốc tế lớn trong các lĩnh vực như công nghệ số, AI.
– Về đầu tư nâng cấp cơ sở hạ tầng: Ngày 24/6/2024, Lãnh đạo Dubai thông qua kế hoạch trị giá 8 tỷ USD để nâng cấp hệ thống thoát nước tại Dubai sau khi xảy ra lũ lụt lịch sử vào tháng 4. Theo đó, thời gian đầu tư cải tạo hệ thống thoát nước sẽ hoàn thiện vào năm 2033, tăng khả năng thoát nước lên 7 lần so với mức hiện nay.
– Phát triển các dự án điện hạt nhân, đa dạng hoá nguồn cung năng lượng: Ngày 05/9/2024, phát biểu nhân dịp UAE đưa vào hoạt động Nhà máy điện hạt nhân đa đơn vị đầu tiên của thế giới Ả-rập, Tổng thống MBZ khẳng định rằng với việc bắt đầu hoạt động Đơn vị số 4 (bổ sung thêm 1.400 megawatt công suất điện sạch để cung cấp điện cho lưới điện quốc gia) của Nhà máy điện hạt nhân Barakah, UAE đã thực hiện thêm một bước tiến quan trọng nữa trên hành trình hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0. Tổng thống MBZ nhấn mạnh UAE sẽ tiếp tục phát triển các dự án điện hạt nhân, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng, giảm sự phụ thuộc vào nguồn điện từ dầu, khí, thúc đẩy đa dạng hoá nguồn cung, nhất là tại các khu vực xa xôi, gặp khó khăn về điều kiện tự nhiên.
Chiến lược mới trong hợp tác phát triển của UAE với các nước khu vực
– Về hợp tác trao đổi tiền tệ và thanh toán quốc tế: Ngân hàng Trung ương UAE gần đây đã ký các thỏa thuận hoán đổi tiền tệ với Ethiopia, Seychelles, tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch xuyên biên giới và tăng cường hợp tác trong hệ thống thanh toán. Từ ngày 01/8/2024, Khu vực Miễn thuế tại sân bay quốc tế Dubai đã bắt đầu thực hiện thanh toán bằng đồng rúp của Nga dưới dạng tiền mặt tại các cửa hàng. Theo người phát ngôn của Công ty quản lý Khu Miễn thuế tại Sân bay quốc tế Dubai, quyết định này được đưa ra trong bối cảnh du khách Nga đến UAE tăng mạnh trong thời gian gần đây. Trong 06 tháng đầu năm 2024, đã có tới 1,3 triệu du khách Nga tới sân bay quốc tế Dubai. Bên cạnh việc chấp nhận thanh toán tiền mặt bằng đồng rúp, các cửa hàng miễn thuế tại sân bay quốc tế Dubai cũng chấp nhận thanh toán bằng thẻ ngân hàng sử dụng hệ thống thanh toán điện tử Chinese Union Pay do ngân hàng Nga phát hành.
– Về đàm phán và ký kết Thỏa thuận Đổi tác Kinh tế Toàn diện (CEPA): UAE ký CEPA với Mauritius ngày 22/7/2024 và Chile ngày 29/7/2024. Tính đến nay, UAE đã kỷ CEPA với 11 đối tác. Mauritius trở thành quốc gia châu Phi đầu tiên ký CEPA với UAE. Trong khi đó, Chile là quốc gia Nam Mỹ thứ 02 ký kết CEPA với UAE với EU vào cuối năm nay. (bên cạnh Colombia). Đồng thời, UAE thông báo sẽ nỗ lực nối lại đàm phán CEPA.
– UAE sẽ tổ chức Hội nghị về Nước của Liên hợp quốc năm 2026: Ngày 06/9/2024, Bộ Ngoại giao UAE ra thông cáo hoan nghênh việc Đại hội đồng Liên hợp quốc thông qua Nghị quyết về các phương thức cho Hội nghị về Nước của Liên hợp quốc năm 2026 do UAE và Senegal đồng tổ chức. Bộ Ngoại giao UAE cho biết việc tổ chức Hội nghị là phù hợp với tầm nhìn của Tổng thống MBZ về việc cam kết tìm ra các giải pháp sáng tạo và thiết thực để giải quyết những thách thức mà cuộc khủng hoảng nước toàn cầu đặt ra cho nhân loại, tái khẳng định mong muốn của UAE trong hợp tác với tất cả các đối tác để thúc đẩy các nỗ lực toàn cầu bền vững hướng tới nguồn nước cho các thế hệ hiện tại và tương lai.
– Hợp tác với các nước khu vực Đông Nam Á tiếp tục được đẩy mạnh: Với Singapore, ngày 06/9/2024, tại cuộc tiếp Đại sứ Singapore tại UAE, Ủy viên Hội đồng Quốc gia Liên bang UAE Mira Sultan Al Suwaidi tái khẳng định cam kết của UAE trong việc tăng cường hơn nữa quan hệ song phương chiến lược với Singapore trên nhiều lĩnh vực, nhất là trong hợp tác giữa hai quốc hội trong chia sẻ kinh nghiệm chuyên môn và phối hợp chia sẻ lập trường về các vấn đề cùng quan tâm tại các diễn đàn quốc hội quốc tế. Với Indonesia, Tổng thống Indonesia Widodo thăm chính thức UAE từ ngày 16-17/7/2024, củng cố và thắt chặt quan hệ thân thiết giữa Indonesia và UAE. Tập đoàn năng lượng Mubadala Energy của UAE đấu thầu thành công mỏ khí Central Andaman, củng cố hợp tác UAE- Indonesia trong lĩnh vực dầu khí. Với Phillipines, ngày 12/7/2024, Bộ Nội vụ UAE tổ chức khoá đào tạo nâng cao nghiệp vụ cho 100 sĩ quan cảnh sát Phillipine trong hoạt động bảo vệ trẻ em. Với Thái Lan, hãng hàng không Etihad Airways sẽ tăng thêm 06 chuyến bay hàng tuần đến Thái Lan từ 35 chuyến bay hiện tại lên 41 chuyến mỗi tuần bắt đầu từ ngày 27/10/2024.
– Về hợp tác kinh tế với Trung Quốc, Ấn Độ, Nhật Bản: Với Trung Quốc, tại cuộc tiếp Thủ tướng Lý Cường trong khuôn khổ chuyến thăm chính thức UAE từ ngày 12-13/9/2024, Tổng thống MBZ nhất trí cần tăng cường hơn nữa hợp tác với Trung Quốc trong các lĩnh vực kinh tế, thương mại, đầu tư, năng lượng, công nghệ, văn hóa, giáo dục, kinh tế số, kinh tế xanh, xây dựng cơ sở hạ tầng trong khuôn khổ Sáng kiến Vành đai, con đường (BRI). Với Ấn Độ, trong khuôn khổ chuyến thăm tới Ấn Độ từ ngày 08-09/9, Thái tử Abu Dhabi Khaled bin Mohamed bin Zayed Al Nahyan nhấn mạnh tăng cường hợp tác giữa UAE và Ấn Độ trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân, dầu khí, công nghiệp chế biến và khí tự nhiên hoá lỏng (LNG). Với Nhật Bản, ngày 05/7/2024, UAE và Nhật Bản ký thoả thuận hợp tác trị giá 03 tỷ USD với khoản vay từ Ngân hàng hợp tác quốc tế Nhật Bản cho tập đoàn dầu khí Adnoc của UAE nhằm cải thiện công nghệ giảm phát thải khí hiệu ứng nhà kính.
– Về hợp tác với các nước GCC, ngày 09/9/2024, nhân dịp tham dự cuộc gặp cấp Bộ trưởng thứ 36 của Uỷ ban an ninh lương thực và nông nghiệp của Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh tại Qatar, Bộ trưởng Bộ Biến đổi Khí hậu và Môi trường UAE Amna bint Abdullah Al Dahak Al Shamsi nhấn mạnh tăng cường hơn nữa hợp tác giữa các quốc gia thành viên Hội đồng Hợp tác vùng Vịnh (GCC) trong việc thúc đẩy bảo đảm an ninh lương thực chung cho toàn khu vực. Bộ trưởng cho biết UAE sẵn sàng chia sẻ với các nước GCC về các công nghệ và kỹ thuật nông nghiệp, sản xuất nông nghiệp, góp phần tăng cường an ninh lương thực khu vực.
Điều chỉnh chính sách kinh tế của UAE (thương mại, lao động, đầu tư, khai thác, kiểm soát giá dầu…)
– Ban hành Luật cạnh tranh mới cấm các công ty chào giả rất thấp”, sửa đổi luật lao động 2021 và sửa đổi luật chống rửa tiền nhằm thúc đẩy xây dựng mỗi trường kinh doanh minh bạch, thuận lợi cho nhà đầu tư, đồng thời bảo đảm quyền lợi của người lao động.
– Về đơn giản hoá thủ tục hành chính: Ngày 28/6/2024, UAE thông báo Chương trình Chính phủ không quan liêu (được công bố vào tháng 11/2023) bước vào giai đoạn mới tiếp tục đẩy mạnh cắt giảm thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công tích hợp, thông minh, nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế và tạo môi trường kinh doanh thuận lợi hơn. Theo đó, trong giai đoạn này, UAE phấn đấu các thủ tục, nhất là trong lĩnh vực kinh tế. giảm ít nhất 2.000 thủ tục của Chính phủ liên bang và giảm 50% thời gian xử lý.
– Về thương mại năng lượng: Ngày 01/7/2024, Thái tử Abu Dhabi phê chuẩn kế hoạch của Công ty dầu khí quốc gia Abu Dhabi (Adnoc) mở rộng hoạt động giao dịch quốc tế nhằm thúc đẩy vị thế của UAE trong thị trường năng lượng toàn cầu. Theo đó, thời gian tới, Adnoc sẽ tăng cường các hoạt động giao dịch với các đối tác quốc tế về các sản phẩm hoá dầu như xăng, nhiên liệu máy bay, dầu khí, naphtha và dầu thô, bao gồm khí hóa lỏng, khí tự nhiên hóa lỏng, nhiên liệu sinh học, lưu huỳnh và carbon.
– Về giảm giờ làm: Chính phủ Tiểu vương quốc Dubai quyết định thử nghiệm điều chỉnh thời gian làm việc của công chức Dubai, giảm từ 4,5 ngày làm việc/tuần xuống còn 04 ngày (nghỉ nửa ngày thứ 6) và giảm từ 08 giờ làm việc/ngày xuống còn 07 giờ. Thời gian áp dụng từ ngày 12/8-30/9/2024. Đây là nỗ lực của Dubai nhằm nâng cao năng suất lao động và nâng cao quyền lợi cho người lao động.
– Về thị thực: Ngày 6/8, UAE thông báo đợt ân xá thị thực cư trú đầu tiên trong vòng 06 năm. Theo đó, các cá nhân có thị thực hết hạn hiện vẫn đang sinh sống tại UAE sẽ được hoặc xin thị thực mới hoặc rời UAE mà không phải nộp phạt (UAE hiện duy trì mức phạt 13,6 USD/ 1 ngày vượt quá thời hạn thị thực cho phép). Thời gian nộp hồ sơ ân xá thị thực sẽ bắt đầu từ 01/9-01/11/2024. Đây là một sáng kiến của Chính phủ nhằm giải quyết vấn đề người cư trú bất hợp pháp tại UAE.
– UAE tiếp tục có nhu cầu cao về hợp tác trong lĩnh vực năng lượng (bao gồm năng lượng tái tạo và năng lượng truyền thống), AI, phát triển các ứng dụng AI trong các lĩnh vực y tế, giáo dục, dịch vụ công; xây dựng các trung tâm dữ liệu, siêu máy tính; nguồn nhân lực, kỹ sư AI. Sau khi ký kết, phê chuẩn một số hiệp định CEPA với các nước khu vực châu Á, châu Phi, UAE có nhu cầu cao trong hợp tác với các nước, các đối tác trong trung chuyển hàng hoá, tái xuất hàng hoá tới các khu vực trên thế giới, gồm cả khu vực Trung Đông và châu Phi.
(Đại sứ quán Việt Nam tại UAE)
