Ngày 22/8, tại TP. Hồ Chí Minh, Việt Nam, Hội nghị các quan chức cao cấp APEC lần thứ 3 (SOM 3) và các cuộc họp liên quan bước sang ngày làm việc thứ năm với các hoạt động của Ủy ban Thương mại và Đầu tư (CTI), Ủy ban Kinh tế (EC), Nhóm công tác về y tế (HWG), Tiểu ban về Thủ tục hải quan (SCCP), Tiểu ban về Tiêu chuẩn và Hợp chuẩn (SCSC), Nhóm chỉ đạo về Thương mại điện tử (ECSG), Tiểu nhóm về Bảo mật dữ liệu (ECSG – DPS), Nhóm công tác về Chống tham nhũng và minh bạch hóa (ACTWG), Nhóm công tác về Ứng phó với tình trạng khẩn cấp (EPWG), Nhóm chuyên gia về đầu tư (IEG), Nhóm chuyên gia về quyền sở hữu trí tuệ (IPEG), Nhóm về dịch vụ (GOS) và Nhóm đối thoại về Hóa chất (CD).
Đưa ra chiến lược đột phá, giải quyết tốt đầu tư cho ngành y tế
Tại phiên họp toàn thể của Nhóm HWG đã diễn ra buổi làm việc chung với các nhóm và tiểu ban của APEC, gồm LSIF, PPWE, SME, EPWG với các tổ chức quốc tế như Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN), Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Tổ chức Y tế thế giới (WHO) và Ngân hàng Thế giới (WB). Kết quả của cuộc họp sẽ được báo cáo tại Đối thoại cao cấp về Y tế và Kinh tế trong ngày 23/8.
Trong ngày, các đại biểu cũng đã tham dự hai Đối thoại chính sách y tế về “Tăng cường sức khỏe người cao tuổi và phòng chống các bệnh không lây nhiễm vì một châu Á – Thái Bình Dương khỏe mạnh”, và“Thúc đẩy các biện pháp đối với bệnh lao và bệnh lao kháng thuốc trong khu vực APEC.”
Buổi đối thoại này là sáng kiến của Việt Nam nhằm thúc đẩy cam kết chính trị của các thành viên APEC đối với vấn đề phòng chống bệnh lao và bệnh lao kháng thuốc, là bệnh lý có tác động nghiêm trọng đến sức khỏe cộng đồng, có nguy cơ tử vong cao và lây lan nguy hiểm. Hiện nay APEC là khu vực đi đầu thế giới về cắt giảm tỉ lệ số người mắc, tử vong do bệnh lao. Việt Nam đã xây dựng Chiến lược Quốc gia phòng chống lao đến năm 2020 và tầm nhìn 2030 từ tháng 3 năm 2014 và là một điển hình trên thế giới về cắt giảm 3 chỉ số về số người mắc, mới mắc và tử vong do lao.
Phát biểu tại buổi Đối thoại, Thứ trưởng Bộ Y tế Việt Nam Phạm Lê Tuấn nhấn mạnh, trong những thập niên qua, Việt Nam đã giành được nhiều kết quả tích cực trong đấu tranh phòng chống bệnh lao. Việt Nam là một trong 9 nền kinh tế đạt được 3 mục tiêu chính về giảm thiểu bị nhiễm bệnh lao và là một trong ba nền kinh tế hàng đầu triển khai hiệu quả chiến lược phòng chống lao của WHO. Ưu tiên hàng đầu hiện nay của Việt Nam là phát hiện sớm tất cả các trường hợp mắc bệnh lao và điều trị khỏi để ngăn chặn nguồn lây trong cộng đồng.
Theo ông Phạm Lê Tuấn, Đối thoại hướng tới việc đưa ra chiến lược đột phá, giải quyết tốt đẹp những đầu tư cho ngành y tế, đảm bảo xây dựng khung trách nhiệm chung để thanh toán bệnh lao trong khu vực APEC trong thời gian sắp tới. Trong đó, cần nhấn mạnh đến sự tham gia và hợp tác đa ngành của toàn bộ hệ thống chính trị; cách thức tiếp cận đa ngành, liên ngành trong việc giải quyết và chấm dứt bệnh lao, lao đa kháng thuốc.
Tại Đối thoại chính sách về“Tăng cường sức khỏe người cao tuổi và phòng chống các bệnh không lây nhiễm vì một châu Á – Thái Bình Dương khỏe mạnh”, Thứ trưởng Phạm Lê Tuấn nhấn mạnh, già hóa dân số là một trong những biến đổi nhân khẩu lớn nhất trên hành tinh hiện nay. Trung bình cứ 1 giây có 2 người bước vào tuổi 60, tức mỗi năm thế giới có thêm khoảng 58 triệu người trên 60 tuổi. Phòng chống và kiểm soát các bệnh không lây nhiễm ở người cao tuổi trong bối cảnh già hóa dân số là một trong những trọng tâm ưu tiên của các nhà lãnh đạo APEC.
Theo ông Phạm Lê Tuấn, đối thoại chính sách y tế là dịp các bên cùng nhau chia sẻ kinh nghiệm, bàn thảo nhằm dựng lên bức tranh tổng thể của khu vực về các bệnh không lây nhiễm ở người cao tuổi trong bối cảnh già hóa dân số và tìm kiếm những khuyến nghị chính sách phù hợp với luật pháp, điều kiện kinh tế – xã hội của mỗi nền kinh tế thành viên cũng như của APEC nói chung, hướng tới một Châu Á-Thái Bình Dương khỏe mạnh, phát triển thịnh vượng, thực hiện thành công các Mục tiêu Phát triển bền vững (SDGs) vào năm 2030.
Việt Nam nỗ lực phòng chống tham nhũng
Trong ngày làm việc này, Nhóm ACTWG đã bắt đầu Phiên họp toàn thể lần thứ 25. Phiên họp đã lắng nghe những báo cáo về tình hình phòng chống tham nhũng và tiến triển trong việc thực thi Công ước của Liên hợp quốc và Tuyên bố về Phòng chống tham nhũng do các nhà Lãnh đạo APEC thông qua năm 2014, cập nhật tiến độ triển khai các dự án và đề xuất các dự án mới. Các đại biểu cũng thảo luận các biện pháp nhằm tăng cường phối hợp, hỗ trợ các tổ chức quốc tế trong công tác chống tham nhũng.
Về vấn đề phòng, chống tham nhũng, ông Nguyễn Văn Thanh, Phó Tổng Thanh tra Chính phủ Việt Nam cho biết, sau khi các quốc gia hoàn thiện đánh giá việc thực hiện các công ước của Liên hợp quốc về phòng chống tham nhũng, đã đặt ra nhiều nhu cầu hỗ trợ kỹ thuật. Việc hỗ trợ kỹ thuật nhằm đáp ứng nhu cầu của các quốc gia thành viên là một yếu tố hết sức quan trọng đối với việc thực thi các công ước của Liên hợp quốc về phòng chống tham nhũng, đã được đặt ra tại các hội thảo diễn ra gần đây trong khuôn khổ SOM 3. Việt Nam hy vọng sau cuộc họp này, các nhà tài trợ quốc tế sẽ tích cực ủng hộ, hỗ trợ về mặt kỹ thuật và tư vấn cho các nền kinh tế thành viên nhằm xác định nhu cầu của mỗi nền kinh tế trong việc giải quyết những tồn tại hạn chế để vượt qua các thách thức và đáp ứng được các yêu cầu của nhà tài trợ.
Theo ông Nguyễn Văn Thanh, các nhu cầu hỗ trợ kỹ thuật của Việt Nam chủ yếu tập trung vào ba nhóm nhiệm vụ, giải pháp. Thứ nhất là hoàn thiện thể chế, chính sách về phòng chống tham nhũng; sửa đổi Luật Phòng, chống tham nhũng, Luật Tố cáo, Luật Thanh tra; Tổng rà soát, sửa đổi pháp luật về bí mật nhà nước; Tổng kết đánh giá việc thực hiện Chiến lược quốc gia phòng chống tham nhũng đến năm 2020. Thứ hai là kiện toàn tổ chức bộ máy, tăng cường năng lực cho các cơ quan chức năng phòng chống tham nhũng; nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, kiểm toán, điều tra, truy tố, xét xử trong phát hiện, xử lý tham nhũng. Thứ ba là nhu cầu hỗ trợ nhằm nâng cao nhận thức của công chúng; phát huy vai trò của xã hội; tăng cường hợp tác quốc tế trong phòng, chống tham nhũng.
Từ những nhiệm vụ trên, Việt Nam mong muốn sự hỗ trợ của quốc tế cụ thể về công tác nghiên cứu, khảo sát, thu thập thông tin đầu vào để soạn thảo văn bản pháp luật; tổ chức các cuộc trao đổi chuyên gia; tổ chức các hội thảo trong nước; tham gia các hội thảo, tập huấn quốc tế; tư vấn trong nước hoặc nước ngoài.
Đại diện Ngân hàng Thế giới (WB), Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD)… đã trình bày báo cáo về công tác chống tham nhũng trong các khuôn khổ hợp tác của mình.
Đối thoại công – tư về nguồn gốc xuất xứ
Ủy ban CTI trong ngày đã tổ chức Đối thoại công tư về nguồn gốc xuất xứ, với sự tham dự của đông đảo các đại diện các quan chức chính phủ, doanh nghiệp tư nhân, các nhà khoa học. Các đại biểu đã chia sẻ đánh giá về những cơ hội và thách thức đối với việc áp dụng Bộ quy tắc nguồn gốc xuất xứ trong bối cảnh nhiều hiệp định thương mại tự do đã và đang hình thành ở khu vực. Đối thoại cũng góp phần thông tin đầy đủ hơn cho lực lượng hải quan của APEC và các nhà đàm phán về nguồn gốc xuất xứ (ROO) trên khía cạnh công nghiệp cũng như những thách thức tiềm tàng mà doanh nghiệp có thể sẽ gặp phải khi Bộ quy tắc này được ban hành.
Quy chuẩn xếp hạng theo TLSM
Trong khuôn khổ Ủy ban EC, đã diễn ra Hội thảo về phương pháp xếp hạng theo hệ thống đèn hiệu giao thông với mục tiêu xây dựng Phương pháp xếp hạng theo hệ thống đèn hiệu giao thông (TLSM), bảo đảm khả năng áp dụng hệ thống TLSM cho các thành viên và đánh giá chất lượng của Bản đánh giá tác động quy chuẩn đã được đăng trước đó. Mục tiêu của Hội thảo là hướng tới việc đưa TLSM trở thành một bộ quy chuẩn chung nhằm thúc đẩy hội nhập kinh tế và minh bạch hóa thương mại ở khu vực.
Thông qua các dự án giảm thiểu rủi ro thiên tai năm 2018
Trong ngày 22/8, Nhóm EPWG kết thúc chuỗi 2 ngày làm việc của mình với báo cáo của về tình hình thiên tai năm 2017 và việc áp dụng chính sách giảm thiểu rủi ro, đồng thời các đại biểu cũng đã thông qua kế hoạch hoạt động và các dự án sẽ được triển khai trong năm 2018.
Diễn đàn LSIF tổ chức Hội thảo kho dữ liệu số về sức khỏe thần kinh. Hội thảo đề cao việc thúc đẩy áp dụng dữ liệu số trong công tác chăm sóc sức khỏe nói chung và sức khỏe thần kinh nói riêng, qua đó góp phần triển khai Lộ trình cải thiện sức khỏe thần kinh của APEC đến năm 2020.
Nâng cao năng lực trong thực thi TRIPS.
Nhóm IPEG đã bắt đầu ngày chuỗi hai ngày làm việc của mình (22-23/8). IPEG, hoạt động dưới sự chỉ đạo của Ủy ban CTI, được thành lập năm 1996. Mục tiêu hoạt động của IPEG là thúc đẩy đối thoại về các chính sách sở hữu trí tuệ, tiến hành đánh giá và trao đổi thông tin về bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, nghiên cứu các biện pháp nhằm bảo đảm thực thi hiệu quả các quyền sở hữu trí tuệ, trong đó có Hiệp định TRIPS của WTO, đồng thời tạo thuận lợi cho nâng cao năng lực cho các thành viên APEC trong việc thực thi TRIPS.
Tăng cường khả năng quản lý hóa chất
Hội thảo chia sẻ kinh nghiệm về quản lý hóa chất của Nhóm CD được tổ chức nhằm tăng cường chia sẻ kinh nghiệm trong việc hợp tác quản lý hóa chất. Các đại biểu nhất trí xây dựng một chương trình đào tạo dài hạn về xây dựng và tăng cường khả năng quản lý cho các nhà hoạch định chính sách của APEC. Đây một bước tiến rất quan trọng kể từ Hội thảo hợp tác quản lý hóa chấtcủa APEC năm 2014.
Nối tiếp hai ngày làm việc đầu tiên, Tiểu nhóm ECSG – DPS đã có hoạt động song phương trong ngày hôm nay. Trong khi đó, các nhóm IPEG và IEG cũng đã bắt đầu ngày làm việc thứ 2 của mình.
Với 15 hoạt động diễn ra đồng thời, ngày làm việc thứ 5 là một trong những ngày hoạt động sôi động nhất trong đợt Hội nghị SOM 3 lần này. Các bộ, ngành của Việt Nam, gồm Bộ Công Thương, Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Y tế, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Thanh tra Chính phủ đã đảm nhiệm tích cực vai trò chủ trì, đồng chủ trì nhiều cuộc họp và hoạt động của APEC trong ngày làm việc này.
Chu Văn
