Tối 1/6, Trung Quốc đã công bố “Phương án tổng thể xây dựng Cảng thương mại tự do Hải Nam”, đánh dấu việc xây dựng cảng thương mại tự do lớn nhất thế giới này chính thức bắt đầu. Đây là một dự án lớn để xây dựng khu kinh tế đặc biệt lớn nhất của Trung Quốc ở tỉnh Hải Nam, miền Nam nước này thành một cảng thương mại tự do tầm cỡ thế giới, với một trong những trọng tâm chính tập trung vào thúc đẩy phát triển thị trường tài chính.
Việc xây dựng Cảng thương mại tự do Hải Nam đã được đề cập trước đó trong Báo cáo của Chính phủ Trung Quốc tại Kỳ họp thứ ba Đại hội Đại biểu Nhân dân Toàn quốc (tức Quốc hội) khóa XIII vừa kết thúc mới đây, mặc dù đây là bản báo cáo ngắn nhất từ khi nước này cải cách mở cửa đến nay.
Do Khu hành chính đặc biệt Hong Kong là cảng thương mại tự do lớn nhất của Trung Quốc, nhưng hiện đang bị Mỹ đe dọa thu hồi các đặc quyền dành cho thành phố này, ngày càng có nhiều lo ngại rằng về vị thế và vai trò trong tương lai của Hong Kong bị giảm sút và thành phố này thậm chí có thể bị Hải Nam thay thế vị trí.
Thời báo Hoàn Cầu cho biết, mặc dù những lo ngại tương tự đã được nêu ra vào năm 2018, nhưng Hải Nam sẽ được xây dựng thành một trung tâm tài chính mới để phát triển cùng với Hong Kong theo cách phối hợp, thay vì thay thế Hong Kong trở thành một trung tâm tài chính quốc tế.
Không nhằm mục đích thay thế bất kỳ khía cạnh nào của Hong Kong hay bất kỳ thực thể kinh tế nào khác, việc xây dựng Hải Nam thành một cảng thương mại tự do mang đặc trưng Trung Quốc sẽ giống như chiến dịch trước đây của Trung Quốc nhằm nuôi dưỡng Đặc khu kinh tế Thâm Quyến. Đó là một bước để tăng cường cải cách và mở cửa của Trung Quốc.
Theo báo này, Hải Nam sẽ trở thành một cảng thương mại tự do liên quan chặt chẽ với Hong Kong, nhưng sẽ duy trì một số khoảng cách. Với điều kiện nhà ở và môi trường tự nhiên thuận lợi, và đủ nguồn lực tài năng, Hải Nam có khả năng thu hút các tổ chức tài chính để mở rộng các doanh nghiệp đầu tư dài hạn từ Hong Kong, và sau đó khai phá hoạt động kinh doanh ở Trung Quốc Đại lục.
Lấy hai trung tâm tài chính của Vương quốc Anh là London và Edinburgh làm ví dụ. Các mô hình phát triển phối hợp của Hong Kong và Hải Nam là các loại trung tâm tài chính khác nhau cũng có thể chuyển hướng các ngành công nghiệp tài chính vào các thành phố khác nhau của đất nước, và điều đó sẽ giảm thiểu phần lớn những rủi ro.
Thời báo Hoàn Cầu nhấn mạnh, những lợi thế chính của Hong Kong là chuyển đổi vốn miễn phí, xuất nhập cảnh, cũng như cơ chế phòng ngừa rủi ro, phù hợp hơn với nguồn vốn ngắn hạn với hy vọng thu được lợi nhuận cao. Ngược lại, Hải Nam, với một thị trường tài chính ngày càng mở, sẽ là lựa chọn tốt hơn cho các nhà đầu tư nước ngoài có ý định mở rộng hơn nữa tại thị trường Trung Quốc Đại lục trong dài hạn.
Vốn nước ngoài cũng có thể tìm kiếm các loại đầu tư khác nhau ở hai khu vực, như mua các sản phẩm đầu vào cố định ở Hong Kong và ra mắt các khoản đầu tư mạo hiểm công nghệ cao ở Hải Nam. Đây sẽ là chiến lược chiến thắng ba lần giành cho Hải Nam, Hong Kong và vốn nước ngoài, kết hợp lợi thế của hai thị trường tài chính và cho phép các nhà đầu tư hình thành danh mục đầu tư tốt hơn để kiếm những lợi nhuận ngắn hạn và dài hạn.
Theo Thời báo Hoàn Cầu, Trung Quốc đang nuôi dưỡng các điểm tăng trưởng kinh tế mới trong khi tích cực thích ứng với trật tự thương mại quốc tế đang thay đổi. Hiện tại, các nền kinh tế châu Âu và châu Mỹ đang trải qua thời kỳ suy thoái, điều này đã làm giảm tiếng nói của họ trong nền kinh tế toàn cầu.
Và Mỹ đang cố gắng thay đổi trật tự và xây dựng lại các quy tắc thương mại quốc tế theo hướng có lợi để duy trì sự thống trị kinh tế toàn cầu. Trước khi các quy tắc thương mại quốc tế mới được thiết lập, Trung Quốc chủ động chuyển sang xây dựng Hải Nam như một cảng thương mại tự do đẳng cấp thế giới có thể mở đường cho nó giữ vị thế vững chắc hơn trong tương lai.
Trong khi xây dựng một cảng thương mại tự do Hải Nam chất lượng cao, tiêu chuẩn cao, sự phát triển trong tương lai của ngoại thương ở tỉnh đảo này đang đứng trước những cơ hội màu hồng. Hải Nam nằm ở vị trí địa lý giữa lục địa Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc, cũng như các quốc gia Đông Nam Á như Việt Nam và Thái Lan.
Trong quý đầu tiên, xuất khẩu hàng hóa của Hải Nam đạt 8,25 tỷ nhân dân tệ (1,16 tỷ USD), tăng 5,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Xuất khẩu của Hải Nam sang Hiệp hội Các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) và các nước dọc theo sáng kiến “Vành đai và Con đường” (BRI) đã tăng nhanh hơn so với cấp độ quốc gia nói chung.
Ngoại thương của Hải Nam hiện tại đang phải đối mặt với ảnh hưởng của đại dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 giống như tất cả các nước trên thế giới. Tuy nhiên, khi thị trường ASEAN và Trung Quốc đại lục kiểm soát đại dịch một cách hiệu quả, nhu cầu đã tăng lên trong bối cảnh phục hồi kinh tế, đặc biệt là các sản phẩm y tế, điện tử và Internet, dẫn đến sự phục hồi của hàng xuất khẩu Hải Nam sang các thị trường này.
Thời báo Hoàn Cầu cho rằng Hải Nam nên tận dụng tối đa lợi thế địa lý của mình và phát triển thương mại nước ngoài theo mô hình “Hải Nam + N”. Đối với ngành dịch vụ, Hải Nam có thể tập trung vào hợp tác “Hải Nam + Nhật Bản, Hàn Quốc”. Đối với ngành công nghiệp sản xuất, cần xem xét “Hải Nam + ASEAN.”
Tỉnh đảo Hải Nam hiện đang đứng trước những cơ hội lớn để phát triển thành một cảng thương mại tự do cấp cao, có ảnh hưởng trên toàn cầu. Dự kiến trong tương lai, các tàu và máy bay rời Hải Nam sẽ không chỉ được chở đầy hàng hóa, mà còn chứa đầy ý tưởng và trí tuệ, và quan trọng hơn là đầy đủ kinh nghiệm và đặc trưng của Hải Nam./.
Tiến Trung
