Ngày 14/5/2021, Cục Thống kê Lao động Mỹ công bố Chỉ số Giá sản xuất (PPI) tăng vọt 6,2% so với cùng kỳ năm ngoái trong tháng 4, mức tăng lớn nhất kể từ khi cơ quan này bắt đầu theo dõi dữ liệu vào năm 2010. Chỉ số giá tiêu dùng của Mỹ tháng 4 cũng đã tăng 4,2% so với cùng kỳ năm ngoái, mức tăng mạnh nhất kể từ năm 2008. Nếu không tính giá các hàng hoá dễ biến động như thực phẩm và năng lượng thì đây là mức tăng cao nhất kể từ năm 1981. Các thông tin này đã gây ra những đợt bán tháo lớn trên các thị trường chứng khoán toàn cầu do các nhà đầu tư lo ngại rằng lạm phát tăng cao có thể khiến Cục Dự trữ Liên bang (Feb) thay đổi chính sách tiền tệ của mình.
Giá ô tô và xe tải đã qua sử dụng, các chỉ số cảnh báo chính của lạm phát, đã tăng 21%, trong đó riêng tháng Tư đã tăng 10%. Các hãng hàng không và các hãng dịch vụ cư trú tăng mạnh hoạt động do nhu cầu tăng đột ngột khi các hạn chế đi lại được dỡ bỏ. Ngành công nghiệp ô tô bị đình trệ trong năm nay do tình trạng thiếu vật liệu bán dẫn trên toàn cầu khiến các nhà sản xuất ô tô lớn phải cắt giảm sản lượng. Ngày 14/5, Nissan là hãng mới nhất thông báo sẽ giảm sản lượng ít hơn nửa triệu xe vào năm 2021. Giá ô tô đã qua sử dụng tăng đột biến được cho là do tác động từ cuộc khủng hoảng này.
Carl Weinberg, nhà kinh tế trưởng tại High Frequency Economics đánh giá rằng “chúng ta đang chứng kiến những cú sốc thoáng qua, những nút thắt cổ chai khi chúng ta quay lại phát triển và mọi thứ cuối cùng sẽ lắng xuống.” Marco Valli, trưởng bộ phận nghiên cứu vĩ mô tại UniCredit, cho rằng Fed sẽ cần phải mở rộng các lĩnh vực có thể lạm phát và thúc đẩy lạm phát bền vững hơn, thay vì để sức ép tăng giá chỉ tập trung vào một số ngành kinh tế. Ông cũng dự đoán mức tăng giá mạnh hiện nay có thể sẽ tiếp tục trong vài tháng tới.
Các quan chức Fed cho rằng cùng với lạm phát, việc làm sẽ phải tăng lên một cách đáng kể và bền vững. Lạm phát tăng là “kết quả ít tồi tệ nhất” đối với Fed. Weinberg cho rằng tạo thêm việc làm là ưu tiên của ngân hàng trung ương. Do đó, để tạo thêm việc làm thì một tỷ lệ lạm phát cao hơn mong đợi là cái giá xứng đáng có thể trả.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ)
