Chi phí vận chuyển dầu đã tăng mạnh sau thông báo của Mỹ về các biện pháp trừng phạt nghiêm ngặt hơn nhằm làm cạn kiệt ngân sách của Nga. Đây là một động thái đe dọa nghiêm trọng đến chuỗi cung ứng hàng hải của Moscow.
Ngày 10/1/2025, Bộ Tài chính Mỹ đã công bố các biện pháp mới nhằm làm suy giảm nguồn thu từ năng lượng của Nga, bao gồm các lệnh trừng phạt đối với các nhà sản xuất chính như Gazprom Neft và Surgutneftegas, cùng với 183 tàu, chủ yếu là tàu chở dầu thuộc “hạm đội bóng đêm” (shadow fleet), cũng như các tàu chở dầu thuộc sở hữu của các nhà điều hành đội tàu có trụ sở tại Nga.
Bộ Tài chính Mỹ cũng thông báo rằng một số tàu vận chuyển dầu của cả Nga và Iran cũng nằm trong nhóm đối tượng chịu các lệnh trừng phạt, đồng thời Mỹ cũng mở rộng các biện pháp trừng phạt đối với các nhà cung cấp bảo hiểm hàng hải có trụ sở tại Nga, trong đó có công ty Bảo hiểm Ingosstrakh và tập đoàn AlfaStrakhovanie.
Các biện pháp trừng phạt mới dự kiến sẽ gây tổn thất nghiêm trọng cho Nga. Trước đó, Nga đã buộc phải chuyển hướng nguồn cung dầu thô và sản phẩm dầu của mình sang khu vực Châu Á – Thái Bình Dương, sau khi các lệnh cấm này được áp dụng bởi các biện pháp trừng phạt của Liên minh Châu Âu và Nhóm 7 nước công nghiệp phát triển (G7), có hiệu lực lần lượt vào tháng 12 năm 2022 và tháng 2 năm 2023.
Theo công ty phân tích Vortexa, trong sáu tháng qua có 107 tàu trong khoảng 890 tàu vận chuyển dầu thô và sản phẩm từ dầu của Nga đã bị áp đặt các lệnh trừng phạt với từng tàu vào thời điểm đó.
Ngày 10/1, Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) đã ước tính trong năm 2024 khoảng 160 trong số 183 tàu bị phong tỏa đã vận chuyển hơn 1,6 triệu thùng dầu của Ngã mỗi ngày, chiếm 22% tổng lượng dầu xuất khẩu bằng đường biển của Nga trong năm.
Các biện pháp mới nhất của Mỹ cũng được thiết lập nhằm thắt chặt lượng tàu cho thuê sẵn có đối với các nước ngoại trừ Nga, đẩy chi phí vận chuyển đối với các tàu chở dầu khác tăng cao. Sau thông báo ngày 10/1, các lệnh cấm đã ảnh hướng tới nhiều sản phẩm phái sinh vận tải hàng hóa. Ước tính, giá cước cho các tàu chở dầu siêu trọng trên tuyến đường biển từ Vịnh Trung Đông đến khu vực Châu Á – Thái Bình Dương đã tăng hơn 40% trong khoảng thời gian từ ngày 9 đến ngày 14/1.
Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cảnh báo rằng các lệnh trừng phạt “có thể làm gián đoạn nghiêm trọng chuỗi cung ứng dầu của Nga”, đồng thời lưu ý rằng xuất khẩu của Nga sẽ chịu tác động từ sự suy giảm các tàu chở dầu, việc loại bỏ bảo hiểm vận chuyển, hạn chế các nhà giao dịch dầu chủ chốt của Nga và việc áp đặt lệnh trừng phạt đối với các công ty chủ chốt tại các thị trường tiêu thụ. Tuy nhiên, IEA chưa tính đến các biện pháp mới nhất của Mỹ trong dự báo về nguồn cung dầu của Nga, dù lưu ý rằng xuất khẩu dầu thô của quốc gia Đông Âu này đã giảm 250.000 thùng mỗi ngày so với tháng trước, xuống 4,6 triệu thùng mỗi ngày trong tháng 12.
