Anh chính thức trở thành quốc gia châu Âu đầu tiên gia nhập Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) vào ngày 15/12. Đây là thỏa thuận thương mại lớn nhất của nước này kể từ sau Brexit.
Anh là thành viên thứ 12 của CPTPP cùng với Australia, Brunei, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, Peru, New Zealand, Singapore và Việt Nam. Anh đã chính thức ký thỏa thuận gia nhập Hiệp định vào năm ngoái.
Theo số liệu của chính phủ, tổng giá trị thương mại của Anh trong 12 tháng tính đến cuối tháng 9/2024 là 1.700 tỷ bảng Anh. Giới chức Anh kỳ vọng, việc trở thành thành viên CPTPP sẽ giúp nền kinh tế đang suy yếu của Anh có thêm 2 tỷ bảng Anh (2,5 tỷ USD) mỗi năm. Gia nhập CPTPP sẽ tạo cơ hội cho các doanh nghiệp Anh quyền tiếp cận thị trường hơn 500 triệu người.
Với Việt Nam, Anh hiện là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 của Việt Nam tại châu Âu, sau Hà Lan (xuất khẩu 5 tháng đạt gần 5 tỷ USD) và Đức (xuất khẩu 5 tháng đạt 3,2 tỷ USD). Sau khi Anh gia nhập, các thành viên của CPTPP sẽ đóng góp 15% GDP toàn cầu, tương đương 12.000 tỷ Bảng Anh. Có thể thấy, sự kiện này mang lại lợi ích không chỉ từ góc độ kinh tế và thương mại, mà còn từ góc độ chính trị và chiến lược.
Trong quá trình đàm phán, Anh đã dành mức cam kết mở cửa thị trường đối với Việt Nam cao hơn so với các nước khác trong CPTPP – cao hơn so với cam kết của Hiệp định Thương mại tự do giữa Việt Nam và Anh (UKVFTA) – trong một số nội dung quan trọng với Việt Nam. “Điều này tạo động lực mới cho phát triển kinh tế – xã hội, nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp Việt Nam”, Bộ Công Thương nhận định.
Cụ thể, Anh cam kết xóa bỏ 94,4% số dòng thuế cho Việt Nam ngay khi CPTPP có hiệu lực (các nước thành viên khác là 93,9%). Nhiều mặt hàng thế mạnh của ta như gạo, thủy sản, tinh bột sắn… đều được hưởng mức cam kết tốt hơn so với UKVFTA.
Đơn cử như mặt hàng gạo, trong khuôn khổ CPTPP, Anh cam kết dành riêng cho Việt Nam lượng hạn ngạch thuế quan tăng dần từ 3.300 tấn/năm trong năm đầu tiên, lên 17.500 tấn/năm kể từ năm thứ 8 (tức là năm 2030) trở đi (với mức thuế suất trong hạn ngạch là 0%), gần gấp đôi lượng hạn ngạch gạo mà Anh cam kết chung cho các nước thành viên khác.
Hay mặt hàng cá ngừ, nước này cũng cam kết xóa bỏ hoàn toàn hạn ngạch và thuế nhập khẩu ngay khi Hiệp định có hiệu lực hoặc sau 7 năm với một số ít dòng thuế (mức cải thiện lớn so với hạn ngạch thuế quan chỉ ở mức trên 1.500 tấn/năm trong Hiệp định hiệp định thương mại song phương trước đây). Nhiều doanh nghiệp của Việt Nam cũng kỳ vọng sự tham gia của Anh vào CPTPP nhằm thúc đẩy và mở rộng thị trường xuất khẩu.
Anh là một đối tác rất quan trọng đối với Việt Nam, do vậy, việc Anh gia nhập CPTPP sẽ tạo thêm thị trường mới cho Việt Nam – ông Ngô Chung Khanh, Phó Vụ trưởng Vụ chính sách Thương mại đa biên (Bộ Công Thương) đánh giá.
Trong quá trình đàm phán với Việt Nam đã đạt được thỏa thuận với Anh theo hướng Anh sẽ mở thêm việc tiếp cận thị trường cho Việt Nam ngoài các FTA song phương đã có, đặc biệt ngành thủy sản sẽ có được những thuận lợi rất lớn khi cam kết chính thức có hiệu lực.
Ông Ngô Chung Khanh nói: “Đây chính là một điểm sáng của hiệp định CPTPP, cùng đó nhiều nền kinh tế lớn cũng quan tâm và mong muốn gia nhập hiệp định này. Điều này thể hiện vai trò của hiệp định CPTPP ngày càng lớn mạnh và điều đấy chắc chắc tạo ra các động lực mới cho doanh nghiệp, các nhà đầu tư quan tâm hơn tới các thành viên CPTPP, đặc biệt là Việt Nam”.
Về phía doanh nghiệp, ông Phạm Công Thảo, Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty thép Việt Nam (VNSteel) nhận thấy Anh tham gia hiệp định CPTPP mở ra nhiều cơ hội để ngành thép thúc đẩy xuất khẩu. Anh trước đây cũng là một thành viên của Liên minh châu Âu (EU) và các tiêu chuẩn hàng hóa cũng tương đồng với EU.
Ông khẳng định: “Năm 2023, Việt Nam xuất khẩu thép sang thị trường EU chiếm khoảng 23% tổng lượng xuất khẩu đi và là thị phần rất lớn. Do vậy, khi Anh tham gia hiệp định CPTPP các doanh nghiệp ngành thép sẽ tiếp tục có thêm các đối tác để thúc đẩy xuất khẩu”.
Gia Thành
