Israel (một quốc gia nhỏ với ngành công nghệ kỹ thuật cao nổi tiếng thế giới, không chỉ mang tính cạnh tranh cao trong lĩnh vực sản xuất) cùng hợp tác với Trung Quốc (một quốc gia rộng lớn là cơ sở sản xuất của thế giới nhưng tụt hậu về công nghệ). Cả hai nước sẽ cùng trở thành lực lượng lớn mạnh toàn cầu khi Israel cung cấp công nghệ đổi mới và Trung Quốc mang lại hiệu suất sản xuất cao. Cả hai bên dường như đều đã tin vào điều này. Trung Quốc không chỉ đầu tư tài chính vào các công ty khởi nghiệp Israel mà dường như muốn tìm hiểu cách Israel có được công nghệ đổi mới thông qua việc hai bên cùng tăng cường hợp tác chung trong lĩnh vực đào tạo đại học.
Tuy nhiên, hiện nay, dường như mối quan hệ bằng hữu tốt đẹp không phải là tất cả những gì đang diễn ra giữa hai nước. Ngày 22/2, Trung tâm Nghiên cứu IVC công bố các dữ liệu cho thấy Trung Quốc là “người chơi khá khiêm tốn” tại Quốc gia Khởi nghiệp Israel. Từ 2013 đến 2015, sự đầu tư của Trung Quốc vào các công ty khởi nghiệp Israel tăng mạnh, nhưng kể từ đó đã giảm dần. Trung Quốc không phải là nhà đầu tư chính vào các quỹ mạo hiểm Israel, cũng không phải là người mua lại các công ty công nghệ lớn của Israel, trừ trường họp Playtika năm 2016. Liệu có phải Trung Quốc nhận ra không cần Israel nữa?
Một số dấu hiệu rõ ràng cho thấy Trung Quốc đang trở thành cường quốc công nghệ trên thế giới dựa trên chính khả năng của mình. Các công ty công nghệ lớn nhất Trung Quốc như Alibaba, Tencent, Baidu, ZTE và Huawei có quy mô gần bằng các công ty hàng đâu của Mỹ và Hàn Quôc.
Một cụm các thành phố tại tỉnh Quảng Đông đang nổi lên là “Đồng bằng Silicon” gồm các công ty khởi nghiệp trong lĩnh vực đổi mới và các quỹ tài chính mạo hiểm. Văn phòng bằng sáng chế Trung Quốc ghi nhận đã có 1,3 triệu bằng sáng chế đăng ký trong năm 2016, gấp đôi con số tương ứng của Mỹ. Thời báo New York vừa qua đã đưa tin về việc Trung Quốc đang bắt kịp Mỹ trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) và có thể sẽ dẫn đầu thế giới trong tương lai.
Tác giả bài viết cho rằng năng lực công nghệ của Trung Quốc không phải là tất cả trên thực tế. Chính phủ khuyến khích người Trung Quốc nộp đơn xin trợ cấp và các chính sách khuyến khích hấp dẫn tới mức họ đã sinh ra một ngành công nghiệp nhỏ giúp các tù nhân có thể giảm án tù theo một điều luật, trong đó xem xét giảm án trong trường hợp có “các đổi mới công nghệ quan trọng”.
Điều này cho thấy có khả năng các bằng sáng chế của Trung Quốc đang tăng trưởng về số lượng hơn là chất lượng. Các cuộc cách mạng lớn về công nghệ vẫn bắt nguôn từ Mỹ và bị các công ty Trung Quốc sao chép đem về thị trường trong nước.
Đại sứ quán Việt Nam tại Israel (theo Haarez, 23/2/2018)
