Xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam ghi nhận tăng trưởng ấn tượng trong năm 2024. Trong đó, nhiều mặt hàng ghi nhận tăng trưởng 2 con số, giúp nâng cao mức thặng dư thương mại.
Tại Hội nghị Thúc đẩy Xuất khẩu nông lâm thủy sản do Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn tổ chức ngày 16/12, ông Ngô Hồng Phong, Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường (Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn) đánh giá, năm 2024 là một năm bứt phá của nông nghiệp Việt Nam cả về sản xuất và xuất khẩu.
Giá trị sản xuất tăng trưởng trên 3,2%. Kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thuỷ sản ước đạt trên 62 tỷ USD tăng trên 18% so năm 2023. Đáng chú ý, thặng dư thương mại ước đạt 18,6 tỷ USD, tăng trưởng 53,1%.
Trong các mặt hàng nông, lâm, thủy sản, có 11 mặt hàng tiếp tục duy trì giá trị kim ngạch xuất khẩu trên 1 tỷ USD. Trong đó có 7 mặt hàng đạt trên 3 tỷ USD, gồm: gỗ và sản phẩm gỗ ước 16,1 tỷ USD, rau quả ước 7,1 tỷ USD, gạo ước 5,7 tỷ USD, cà phê ước 5,4 tỷ USD, hạt điều 4,3 tỷ USD, tôm 3,8 tỷ USD và cao su ước 3,2 tỷ USD.
Đặc biệt, xuất khẩu rau quả, gạo, cà phê, hạt điều và hạt tiêu đều có mức tăng trưởng hai con số. Trong đó, cà phê tăng 56,9%, hồ tiêu tăng 53,3%, cao su tăng 24,6%, gạo tăng 10,6%.
Bước sang năm 2025, ông Phong nhận định, những biến động về địa chính trị, xung đột quân sự và đặc biệt là việc tổng thống Donand Trump tái đắc cử sẽ đặt ra nhiều thách thức.
Trong đó các chính sách bảo hộ với rào cản thuế quan mức cao, các qui định kỹ thuật ngày càng cao và yêu cầu về phát triển xanh bền vững đang đặt ra thách thức cho nhiều quốc gia xuất khẩu nông lâm sản và thủy sản trong đó có Việt Nam.
Nói thêm về những thách thức trong xuất khẩu nông, lâm, thủy sản của Việt Nam trong năm 2025, ông Lê Thanh Hòa, Phó Cục trưởng Cục Chất lượng, Chế biến và Phát triển thị trường bày tỏ lo ngại về việc chính sách bảo hộ của các nước ngày một tăng, vấn đề phòng vệ thương mại ngày càng được các quốc gia quan tâm. Hoạt động sản xuất của các thị trường xuất khẩu lớn của Việt Nam đang phục hồi mạnh nhằm phục vụ nhu cầu trong nước, làm gia tăng sự cạnh tranh giữa hàng hóa nhập khẩu của các nước và hàng hóa nội địa (đặc biệt là Trung Quốc).
Để thích ứng với bối cảnh thách thức như trên, ông Phong đề nghị các ngành, địa phương, hiệp hội ngành hàng và doanh nghiệp cần tiếp tục đẩy mạnh tái cơ cấu ngành nông nghiệp, ưu tiên thúc đẩy các ngành hàng như lúa gạo, rau quả theo hướng nâng cao chất lượng, hiệu quả.
Đồng thời, đảm bảo sản xuất, nguồn cung các mặt hàng lương thực, thực phẩm trong nước dồi dào để góp phần kiểm soát lạm phát. Cụ thể, tích cực triển khai các nhiệm vụ, giải pháp của Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao; phát triển nuôi trồng các đối tượng nuôi chủ lực, nuôi biển, thực hiện nghiêm các qui định kỹ thuật trong xuất khẩu.
Ông Phong cũng kiến nghị bổ sung cơ chế chính sách hỗ trợ phát triển chế biến, phát triển các vùng nguyên liệu lớn, cụm liên kết sản xuất – chế biến và tiêu thụ nông sản, nâng cao chất lượng, giá trị và năng lực cạnh tranh cho nông sản tại thị trường trong nước và quốc tế; xây dựng chuỗi giá trị ngành hàng từng loại nông sản, gắn với phát triển hạ tầng logistics.
Đặc biệt, cần tập trung công tác tháo gỡ rào cản và mở cửa thị trường xuất khẩu. Trong đó, quan tâm các thị trường mới, còn nhiều tiềm năng như các nước Hồi giáo Halal, Trung Đông, châu Phi…; tích cực thực hiện các giải pháp đề nghị EU gỡ thẻ vàng đối với hải sản Việt Nam.
Hồng Châu
