Nhật Bản hiện là một trong những thị trường xuất khẩu nông, lâm, thủy sản quan trọng của Việt Nam, chiếm khoảng 7,5% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này hàng năm; tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân 10 năm qua đạt trung bình 6,35%/năm.
Ngày 22/11, Vụ Hợp tác quốc tế (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn)và Trung tâm Khuyến nông Quốc gia (NAEC) phối hợp với Dự án Xúc tiến đầu tư nông nghiệp Nhật Bản (ABJD), Cơ quan hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) tổ chức hội thảo “Kết nối chuỗi cung ứng đáp ứng nhu cầu thị trường” và Lễ ký Biên bản ghi nhớ về thúc đẩy tiêu thụ nông sản giữa giữa Trung tâm Khuyến nông Quốc gia với Công ty TNHH AEON Topvalu Việt Nam.
Dịp này là cơ hội kết nối để các hợp tác xã, các đơn vị kinh doanh nông nghiệp tìm hiểu nhu cầu thị trường, tăng cường hợp tá giữa các bên liên quan trong chuỗi cung ứng, đặc biệt là nhu cầu của Nhật Bản, góp phần thúc đẩy hoạt động giao thương nông sản giữa hai nước.
Tại hội thảo, nhiều vấn đề đã được đặt ra và được các chuyên gia giải đáp như vai trò của chuỗi giá trị trong phát triển nông nghiệp ở Việt Nam, các vấn đề hay rào cản chính đối với phát triển chuỗi giá trị tại Việt Nam, chiến lược và chính sách của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để xây dựng mối quan hệ chặt chẽ giữa các bên liên quan trong chuỗi giá trị; sự hợp tác của Chính phủ Nhật Bản với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Việt Nam trong lĩnh vực nông nghiệp, một số mặt hàng mục tiêu chính của ngành nông nghiệp khi thâm nhập thị trường quốc tế, tiêu chí quan trọng chính trong việc lựa chọn sản phẩm nông nghiệp của siêu thị AEON, bí quyết hoặc sự khác biệt về chất lượng sản phẩm TOPVALU với các sản phẩm khác…
Phát biểu tại hội thảo, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Lê Minh Hoan ghi nhận, cùng với sự phát triển của quan hệ hai nước trong hơn 50 năm qua, hợp tác Việt Nam – Nhật Bản trong lĩnh vực nông nghiệp cũng được đẩy mạnh trong năm thập kỷ vừa qua. Trên cơ sở có nhiều điểm tương đồng (xuất phát điểm từ nền văn minh lúa nước, phần lớn dân số làm nông nghiệp, ruộng đất manh mún,…) cũng như nhận thấy có nhiều tiềm năng và lợi thế riêng, hai bên đã và đang không ngừng thúc đẩy hợp tác phát triển nông nghiệp.
Hợp tác chiến lược trong lĩnh vực nông nghiệp giữa Việt Nam và Nhật Bản đang phát triển ngày càng mạnh mẽ, thực chất và đã đạt nhiều thành tựu. Kim ngạch thương mại song phương về nông, lâm, thủy sản luôn tăng trưởng ổn định, cân bằng. Nhật Bản hiện là một trong những thị trường xuất khẩu nông, lâm, thủy sản quan trọng của Việt Nam, chiếm khoảng 7,5% tổng kim ngạch xuất khẩu mặt hàng này hàng năm. Tốc độ tăng trưởng xuất khẩu bình quân 10 năm qua đạt trung bình 6,35%/năm.
Quan hệ thương mại giữa Việt Nam – Nhật Bản cũng cho thấy cơ cấu hàng hóa của hai nước phần nhiều mang tính bổ sung và không cạnh tranh. Nhật Bản là nền kinh tế lớn, nhưng cơ cấu sản phẩm xuất khẩu của Việt Nam vào thị trường này còn hạn chế nên vẫn còn rất nhiều dư địa để đẩy mạnh phát triển trong thời gian tới. Nhật Bản là thị trường có sức tiêu thụ lớn, đặc biệt đối với các sản phẩm nông thủy sản, thực phẩm chế biến như: tôm, cá, thịt, rau quả tươi và chế biến, ngũ cốc, cà phê…
Do đứt gãy nguồn cung ứng từ Trung Quốc trong thời gian dịch bệnh Covid-19, Nhật Bản đang có xu hướng tìm nguồn cung cấp thay thế và đa dạng hơn từ các nước khác. Khu vực được nhắm tới là các nước Đông Nam Á (ASEAN); trong đó có Việt Nam.
Ngoài ra, những tiêu chuẩn đặc thù kỹ thuật về nông nghiệp của Nhật Bản rất khắt khe, sự biến động của kinh tế thế giới, chủ nghĩa bảo hộ sản xuất trong nước đang tác động rất lớn tới thương mại nông sản toàn cầu; hay xung đột quân sự, cấm vận thương mại, nguy cơ dịch bệnh bùng phát… tăng nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu đang là các thách thức đặt ra cho hợp tác nông nghiệp giữa hai nước. Điều này đòi hỏi hai nước phải có những nỗ lực hơn nữa trong việc đàm phán, xây dựng cơ chế hợp tác, trao đổi phù hợp, điều chỉnh quy trình sản xuất, công nghệ để tháo gỡ những khó khăn, thách thức này, Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.
Phát biểu tại sự kiện, ông Lê Quốc Thanh, Giám đốc Trung tâm khuyến nông quốc gia cho hay, để hiện thực hoá những mục tiêu và cam kết hợp tác giữa Việt Nam – Nhật Bản, cần nhất là xây dựng một hệ sinh thái nông nghiệp bền vững, nơi các nhà sản xuất, doanh nghiệp và người tiêu dùng có thể hợp tác chặt chẽ để tạo ra những sản phẩm chất lượng, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của thị trường trong và ngoài nước.
Bên cạnh đó, ông Thanh đề nghị các chuyên gia, doanh nghiệp cùng chia sẻ kinh nghiệm về xây dựng mạng lưới kết nối, tạo dựng hệ thống thông tin liên lạc hiệu quả giữa nông dân, nhà sản xuất, nhà phân phối và người tiêu dùng để giúp các bên nhanh chóng trao đổi thông tin về sản phẩm, giá cả và nhu cầu thị trường. Ngoài ra, khuyến khích việc áp dụng công nghệ trong sản xuất và phân phối nông sản, gồm cả việc sử dụng phần mềm quản lý chuỗi cung ứng, công nghệ blockchain để theo dõi sản phẩm từ nông trại đến tay người tiêu dùng, hay các ứng dụng di động để kết nối nông dân với thị trường.
Ông Lê Quốc Thanh cũng kiến nghị các cấp có thẩm quyền, tổ chức các khóa đào tạo cho nông dân về quy trình sản xuất hiện đại, tiêu chuẩn chất lượng sản phẩm và cách thức tiêu thụ hiệu quả. Đồng thời, tăng cường tuyên truyền về các sản phẩm nông sản chất lượng cao tới người tiêu dùng; khuyến khích sự hợp tác giữa các doanh nghiệp, hiệp hội nông nghiệp, tổ chức nghiên cứu và Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để xây dựng các chương trình hỗ trợ cho nông dân và doanh nghiệp trong việc truy xuất nguồn gốc và đưa sản phẩm ra thị trường;
Tạo dựng thương hiệu cho các sản phẩm nông sản Việt Nam để nâng cao giá trị gia tăng và khả năng cạnh tranh; qua đó, thu hút người tiêu dùng và mở rộng thị trường; đồng thời, tăng cường sự kết nối trong chuỗi cung ứng nông sản, từ đó đáp ứng tốt hơn nhu cầu thị trường và phát triển bền vững ngành nông nghiệp Việt Nam.
Trong khuôn khổ sự kiện đã có 5 biên bản ghi nhớ được ký kết, trong đó có Biên bản ghi nhớ về nâng cao năng lực và kết nối thị trường cho người nông dân giữa Trung tâm Khuyến nông Quốc gia và Công ty AEON TOPVALU Việt Nam; Biên bản ghi nhớ giữa Công ty TNHH Sinh hóa Maruwa (MBC) và Công ty CP Chè Cờ Đỏ Mộc Châu; Biên bản ghi nhớ về xúc tiến thương mại giữa Công ty TNHH Next Farm và Công ty CP Ameii Việt Nam; Biên bản ghi nhớ hợp tác giữa Công ty CP Bảo hiểm Ngân hàng Nông nghiệp và Công ty TNHH Sorimachi Việt Nam; Biên bản ghi nhớ giữa Dự án Xúc tiến Đầu tư Nông nghiệp Nhật Bản (ABJD) và Diễn đàn nông nghiệp công nghệ cao Việt Nan (VJAT).
An Hải
