Việt Nam đang xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc 11 loại trái cây đặc sản như sầu riêng, mít, thanh long, chuối, xoài, nhãn, vải, dưa hấu, chôm chôm, măng cụt, chanh dây, ngoài ra có thêm khoai lang, cây xạ đen.
Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam thông tin như vậy tại Hội thảo Xúc tiến thương mại sang thị trường Trung Quốc với chủ đề “Tiềm năng xuất khẩu các sản phẩm rau củ quả chính ngạch sang thị trường Trung Quốc” diễn ra mới đây.
Ông cho biết, Trung Quốc có dân số đông 1,4 tỷ người, là nền kinh tế lớn thứ hai của thế giới nên nhu cầu tiêu thụ rau quả ngày càng rất lớn, nhất là các loại trái cây vùng nhiệt đới mà Việt Nam có lợi thế sản xuất với số lượng lớn, chất lượng tốt.
Kim ngạch rau quả xuất khẩu của Việt Nam năm 2023 đạt 5,6 tỷ USD, riêng Trung Quốc là 3,63 tỷ USD chiếm gần 65% tổng kim ngạch xuất khẩu trái cây của Việt Nam. Năm 2024, dự kiến kim ngạch rau quả xuất khẩu của Việt Nam sẽ khoảng 7,5 tỷ USD, riêng Trung Quốc sẽ đạt trên 5 tỷ USD, chiếm khoảng 70% khối lượng.
Người tiêu dùng Trung Quốc ngày càng quan tâm đến các sản phẩm nông sản rau quả sạch, an toàn, có nguồn gốc tự nhiên, giá thành hợp lý, đây là điểm mạnh của rau quả Việt Nam.
Cùng với đó, các Hiệp định thương mại (FTA) giữa Việt Nam và Trung Quốc giúp giảm thuế và tạo điều kiện thuận lợi cho rau quả Việt xuất khẩu. Hơn nữa, nhiều loại trái cây Việt Nam như sầu riêng, thanh long, chuối, mít, xoài, chanh dây, vải… được người tiêu dùng Trung Quốc biết đến và ưa chuộng.
“Các cửa khẩu ở biên giới Việt Nam nằm rất gần các chợ đầu mối bên Trung Quốc đã rút ngắn rất nhiều thời gian vận chuyển hàng rau quả từ nơi sản xuất đến chợ tiêu thụ phía Trung Quốc, giảm đáng kể chi phí logistics so các nước khác. Kể cả các cảng biển ở nền kinh tế lớn thứ hai thế giới cũng rất gần các cảng của Việt Nam giúp tăng thêm tính cạnh tranh cho ngành hàng rau quả Việt Nam”, Tổng thư ký Hiệp hội Rau quả Việt Nam nhấn mạnh.
Tuy nhiên, thị trường Trung Quốc có rất nhiều đối thủ cạnh tranh từ các nước khác như Thái Lan, Malaysia, Philippines, Campuchia, Australia… và một số nước ở Nam Mỹ như Chile, Peru, Ecuador..
Song song với đó, các tiêu chuẩn về an toàn thực phẩm của Trung Quốc ngày càng nghiêm ngặt, thay đổi, đòi hỏi doanh nghiệp Việt Nam phải cập nhật và đáp ứng được yêu cầu này.
Ông Đặng Phúc Nguyên cho rằng, để vượt khó khăn kể trên, doanh nghiệp cần nắm bắt thời vụ sản xuất hàng rau quả nội địa của Trung Quốc để có biện pháp đối phó hoặc điều chỉnh lịch sản xuất xuất khẩu hàng của Việt Nam, tránh bị cạnh tranh như thanh long, chuối, xoài, nhãn, vải, dưa hấu….
“Đầu tư vào công nghệ sản xuất, chế biến, áp dụng kỹ thuật, tiêu chuẩn quốc tế để đảm bảo chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm. Tạo dựng hình ảnh tốt cho sản phẩm rau quả Việt Nam trên thị trường Trung Quốc nhằm chiếm trọn niềm tin người tiêu dùng vào chất lượng sản phẩm rau quả Việt Nam.
Ngoài ra, Việt Nam cần đa dạng hóa sản phẩm, kể cả sản phẩm chế biến sâu, để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng đa dạng về mẫu mã và xuất xứ. Do đó, Chính phủ cần đàm phán và ký kết các nghị định thư với Trung Quốc giúp doanh nghiệp mở rộng thêm mặt hàng xuất khẩu”, ông Nguyên nhấn mạnh.
Về phía doanh nghiệp, bà Nguyễn Thị Thành Thực, Tổng giám đốc Công ty cổ phần Công nghệ phần mềm AutoAgri cho rằng, đất nước tỷ dân không chỉ là thị trường tiêu thụ lớn mà cũng là nơi sản xuất cực lớn và giá rẻ, họ xuất khẩu đi khắp thế giới. Tuy nhiên, với lợi thế của Việt Nam có nhiều rau quả nhiệt đới mà người Trung quốc rất ưa chuộng, nguồn cung tại chỗ không đủ đáp ứng nhu cầu.
Là doanh nghiệp khoa học công nghệ do bộ Khoa học công nghệ cấp chứng nhận, Công ty cổ phần Công nghệ phần mềm AutoAgri đã tích hợp nhiều công nghệ tiên tiến, trí tuệ nhân tạo , các tính năng định vị xác thực, thời gian thực trên nhật ký điện tử, đảm bảo đáp ứng mọi rào cản kỹ thuật của thị trường. Qua đó, hỗ trợ hàng chục ngìn nông hộ, hợp tác xã, doanh nghiệp ứng dụng phần mềm AutoAgri để truy xuất nguồn gốc theo yêu cầu của Trung quốc cũng như các nước.
Còn ông Nguyễn Trung Kiên, chuyên viên Vụ Thị trường châu Á- châu Phi (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, để hàng Việt tiếp tục chinh phục thị trường tỷ dân, doanh nghiệp phải tuân thủ quy định của Trung Quốc về tiêu chuẩn chất lượng, kiểm nghiệm – kiểm dịch, bao bì truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, xúc tiến tích cực vận tải đường sắt liên vận Việt Nam – Trung Quốc.
“Ngoài việc xây dựng đội ngũ nhân viên thông thạo tiếng Trung, có hiểu biết về văn hoá nước này, doanh nghiệp cần tiếp tục đầu tư nghiên cứu, ứng dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất, chế biến, bảo quản sản phẩm. Đặc biệt, chú trọng khai thác thị trường doanh nghiệp với doanh nghiệp (B2B) và doanh nghiệp tới người tiêu dùng (B2C) Trung Quốc thông qua các nền tảng thương mại điện tử”, ông Nguyễn Trung Kiên khẳng định.
Gia Thành
