Châu Âu có nhu cầu lớn đối với các sản phẩm chất lượng cao và đạt chứng nhận Halal, trong khi Việt Nam đã và đang định vị mình là nguồn cung ứng sản phẩm Halal đáng tin cậy. Điều này đang mở ra cơ hội mới cho doanh nghiệp Việt.
Thị trường Halal hiện đang rất phát triển trên toàn thế giới nhờ nhu cầu sử dụng các sản phẩm chất lượng và phù hợp về mặt đạo đức ngày càng tăng từ không chỉ cộng đồng người Hồi giáo, mà còn cả người tiêu dùng các tôn giáo khác.
Tại Hội nghị “Phát huy nội lực, tăng cường hợp tác quốc tế để đẩy mạnh phát triển ngành Halal Việt Nam” được tổ chức mới đây, ông Miran Ismael, Giám đốc Trung tâm chứng nhận Halal châu Âu (ECC Halal) cho biết, châu Âu là nơi cư trú của khoảng 25 triệu người Hồi giáo, với các cộng đồng theo đạo Hồi đặc biệt lớn tại Pháp, Đức, Vương quốc Anh và Hà Lan. Con số này dự kiến sẽ tiếp tục tăng trong tương lai.
Theo một báo cáo gần đây của Pew Research, dân số Hồi giáo được dự đoán có thể chiếm 14% tổng dân số toàn châu Âu vào năm 2050. Sự gia tăng dân số theo đạo Hồi đã mở ra một cơ hội lớn cho các sản phẩm Halal tham gia vào thị trường châu Âu.
Thị trường Halal tại châu Âu hiện trị giá hơn 70 tỷ Euro và được kỳ vọng sẽ tăng đáng kể trong những năm tới. Các sản phẩm được ưa chuộng thường phục vụ cho nhu cầu của những người tiêu dùng quan tâm đến Halal, đặc biệt trong các lĩnh vực như thực phẩm – đồ uống, mỹ phẩm, dược phẩm và thậm chí là thời trang.
Trong năm 2021, thực phẩm và đồ uống Halal đã chiếm hơn 35 tỷ Euro trên tổng giá trị thị trường châu Âu. Điều này đã khẳng định nhu cầu to lớn đối với các sản phẩm chất lượng cao và đạt chứng nhận Halal tại thị trường này. Tuy nhiên, nguồn cung của các sản phẩm Halal vẫn chưa thể đáp ứng đầy đủ nhu cầu của người tiêu dùng châu Âu. Đây chính là một khoảng trống mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể tận dụng để bước chân vào thị trường châu Âu.
Thị trường tiềm năng
Nhờ Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – EU (EVFTA), Việt Nam trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Liên minh châu Âu (EU) trong số các nước ASEAN. Thống kê 9 tháng năm 2024, kim ngạch xuất nhập khẩu Việt Nam – EU đạt 50,3 tỷ USD, trong đó Việt Nam xuất khẩu sang EU đạt 38,13 tỷ USD, tăng 17%.
EU là đối tác thương mại lớn thứ 5, là thị trường xuất khẩu lớn thứ 3 và là thị trường nhập khẩu lớn thứ 5 của Việt Nam. Ở chiều ngược lại, Việt Nam cũng là đối tác thương mại lớn nhất của EU trong ASEAN.
Giám đốc ECC Halal Miran Ismael cho rằng, Việt Nam có năng lực sản xuất mạnh mẽ và chuyên môn ngày càng cao trong lĩnh vực chế biến thực phẩm. Do đó, quốc gia này đang ở vị thế rất thuận lợi có thể đáp ứng nhu cầu đang gia tăng đối với các sản phẩm Halal tại Châu Âu. Tuy nhiên, theo ông, để các doanh nghiệp Việt Nam thành công xuất khẩu sản phẩm Halal sang châu Âu, cần xem xét một số vấn đề và các cơ hội quan trọng:
Nhóm khách hàng Hồi giáo tại châu Âu rất đa dạng, đặc biệt là ở thế hệ thứ hai và thứ ba. Đây là nhóm người đã đã có sự hội nhập sâu vào xã hội châu Âu và phát triển các thói quen tiêu dùng tinh tế. Do vậy, họ sẽ tìm kiếm các sản phẩm vừa đạt tiêu chuẩn Halal nhưng cũng phải phù hợp với lối sống của họ.
Nhiều quốc gia châu Âu hiện nay có xu hướng ưa chuộng các sản phẩm Halal nhập khẩu, đặc biệt trong lĩnh vực thực phẩm và đồ uống. Đây chính là lĩnh vực mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể cung cấp các nguyên liệu Halal cao cấp, thực phẩm chế biến sẵn, hải sản và nhiều sản phẩm khác.
Người tiêu dùng lục địa già bao gồm cả những người theo Hồi giáo và không theo đạo Hồi ngày càng ưu tiên các phương thức sản xuất bền vững và phù hợp theo các tiêu chuẩn đạo đức. Giám đốc Miran Ismael cho rằng, đây cũng là một lĩnh vực mà các doanh nghiệp Việt Nam có thể phát huy thế mạnh, đặc biệt nếu Việt Nam tập trung vào canh tác bền vững và bao bì thân thiện với môi trường.
Châu Âu có một hệ sinh thái thương mại điện tử phát triển mạnh. Do đó, lãnh đạo ECC Halal cho rằng, các doanh nghiệp Việt Nam nên tận dụng lợi thế này bằng cách khai thác các nền tảng thương mại điện tử để tiếp cận trực tiếp đến người tiêu dùng trên khắp châu Âu. Nhiều người Hồi giáo tại Châu Âu, đặc biệt là các thế hệ trẻ, rất ưa chuộng công nghệ và thường xuyên mua sắm các sản phẩm Halal trên các nền tảng trực tuyến.
“Do vậy, các doanh nghiệp Việt Nam có thể khai thác hiệu quả nhóm khách hàng tiềm năng này bằng việc xây dựng thương hiệu của mình rộng rãi trên những trang bán hàng trực tuyến và cung cấp trải nghiệm mua hàng trên không gian mạng thuận lợi cho khách hàng”, ông Miran Ismael nói.
Cơ hội với những ngành hàng nào?
Những yêu cầu với sản phẩm Halal như sự tinh khiết, các chuẩn mực đạo đức, ứng xử phù hợp với thiên nhiên là những yếu tố đã ăn sâu vào văn hóa Việt Nam. Những điều này mang cơ hội cho Việt Nam để lồng ghép các tiêu chuẩn Halal vào các sản phẩm của Việt Nam. Theo ông Miran Ismael, doanh nghiệp Việt Nam có nhiều ngành hàng với tiềm năng rộng mở để xuất khẩu sản phẩm Halal tới thị trường châu Âu, bao gồm:
Thực phẩm và đồ uống: Thị trường châu Âu là thị trường lý tưởng đối với các mặt hàng thực phẩm Halal như gạo, thủy hải sản, cà phê, và gia vị. Hàng năm, thị trường này nhập khẩu 100 tỷ Euro các mặt hàng thực phẩm, cùng với đó là nhu cầu ngày càng tăng cao đối với sản phẩm Halal đã tạo cơ hội để Việt Nam gia tăng thị phần của mình trên thị trường này thông qua việc cung cấp các mặt hàng được chứng nhận đáp ứng cả tiêu chuẩn chất lượng Halal và của Châu Âu.
Dược phẩm và mỹ phẩm: Nhu cầu tiêu dùng dược phẩm và mỹ phẩm đạt chuẩn Halal vẫn đang tăng cao, đặc biệt là tại các nước Anh, Pháp và Đức. Nếu thành công đáp ứng được các tiêu chuẩn Halal, ngành sản xuất dược phẩm và mỹ phẩm đang ngày càng phát triển của Việt Nam sẽ có được lợi thế rất lớn, từ đó mở ra cách cửa dẫn tới thị trường trị giả hàng tỷ Euro.
Nguồn nguyên liệu đạt chuẩn Halal: Ngành sản xuất thực phẩm của Châu Âu đã đặt ra nhu cầu tiêu dùng lớn đối với nguồn nguyên liệu đạt chuẩn Halal, đặc biệt là các nguyên liệu như gelatin, enzyme và chất nhũ hóa. Đây chính là cơ hội hiếm có dành cho các nhà sản xuất nguyên liệu tại Việt Nam để cung cấp nguồn nguyên liệu đầu vào cho các xưởng sản xuất có nhu cầu tại châu Âu.
Nhận diện thách thức
Giám đốc ECC Halal khẳng định, bên cạnh tiềm năng, thì việc nhận biết được các thách thức mà doanh nghiệp Việt Nam đang phải đối mặt khi xuất khẩu sản phẩm sang thị trường châu Âu là vô cùng quan trọng.
Trước hết, đó là những rảo cản về thương mại và dịch vụ: Theo ông, việc xuất khẩu sản phẩm sang châu Âu đòi hỏi những hiểu biết sâu rộng về ngành dịch vụ (logistics), các chính sách về thương mại và các mức thuế tiềm tàng. Tuy vậy, EU vẫn tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình giao thương thông qua các hiệp định như EVFTA, nhờ đó giúp giảm mức thuế quan và đơn giản hóa việc tiếp cận thị trường này.
Ngoài ra, nhận thức của người tiêu dùng và việc tiếp thị sản phẩm cũng là thách thức không nhỏ. Để thành công chinh phục thị trường châu Âu, theo ông Miran Ismael, các doanh ghiệp Việt Nam cần đầu tư vào việc xây dựng bộ nhận diện thương hiệu và định vị chỗ đứng của mình như là nhà cung cấp đáng tin cậy các sản phẩm Halal.
Bên cạnh đó, bao bì sản phẩm và việc quảng bá thương hiệu cần đảm bảo nguồn gốc an toàn, có tính bền vững và chất lượng cao, qua đó không chỉ tiếp cận được người tiêu dùng Hồi giáo, mà còn đáp ứng được những yêu cầu nghiêm ngặt của thị trường châu Âu rộng lớn.
“Có thể nói, thị trường Halal tại châu Âu đã sẵn sàng cho những bước tăng trưởng mạnh mẽ hơn, đây đồng thời là cơ hội quan trọng để doanh nghiệp Việt Nam tham gia đáp ứng nhu cầu tiêu dùng. Qua việc tập trung phát triển các sản phẩm chất lượng cao, đảm bảo đáp ứng tiêu chuẩn Halal và tận dụng tối đa nhu cầu ngày càng tăng của Châu Âu đối với sản phẩm có nguồn gốc đáng tin cậy, các nhà xuất khẩu Việt Nam hoàn toàn có khả năng khai thác thị trường màu mỡ và đầy tiềm năng phát triển này”, Giám đốc ECC Halal Miran Ismael khẳng định.
Việt Nam đang có lợi thế để trở thành nhà cung cấp chính các sản phẩm Halal tới châu Âu. Sự phối hợp giữa các chính phủ, cơ quan chứng nhận và cộng đồng doanh nghiệp sẽ giúp kiến tạo một tương lai thịnh vượng, nơi các sản phẩm Halal do Việt Nam sản xuất được biết tới trên khắp châu Âu.
Hải An
