Theo Reuters – Trong một tuyên bố, Nhà Trắng cho biết Tổng thống Mỹ Joe Biden hôm thứ Sáu đã ký một sắc lệnh hành pháp đe dọa trừng phạt các tổ chức tài chính giúp Nga lách các lệnh trừng phạt, trong bối cảnh Washington đang tìm cách tăng áp lực lên Moscow.
Nhà Trắng cho biết lệnh này cũng mang lại cho Washington khả năng mở rộng lệnh cấm nhập khẩu một số hàng hóa của Nga, như hải sản và kim cương.
Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan cho biết trong một tuyên bố: “Chúng tôi đang gửi một thông điệp không thể nhầm lẫn: Bất kỳ ai ủng hộ nỗ lực chiến tranh bất hợp pháp của Nga đều có nguy cơ mất quyền truy cập vào hệ thống tài chính Hoa Kỳ”.
Động thái này diễn ra trong bối cảnh nguồn tài trợ của Mỹ dành cho viện trợ quân sự cho Ukraine sắp cạn kiệt và Mỹ cùng các đồng minh đang tìm kiếm những cách thức mới để làm chậm nỗ lực chiến tranh của Nga.
Edward Fishman, một chuyên gia về trừng phạt tại cho biết, Washington đã có quyền trừng phạt các tổ chức tài chính không phải của Nga nhưng lệnh hành pháp hôm thứ Sáu nhấn mạnh “những rủi ro rất thực tế đối với các tổ chức tài chính nước ngoài, nhiều người trong số họ dường như chưa nhận được thông điệp”, Đại học Columbia.
Các biện pháp này làm rõ rằng Hoa Kỳ có thể nhắm mục tiêu vào các tổ chức tài chính liên quan đến các giao dịch thay mặt cho những người bị ảnh hưởng bởi lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ hoặc có liên quan đến cơ sở công nghiệp quân sự của Nga, bao gồm cả việc bán một số mặt hàng quan trọng.
Các quan chức chính quyền cấp cao giấu tên cho biết lệnh này được ban hành với sự phối hợp của các đồng minh.
Hoa Kỳ đã nhiều lần cảnh báo các công ty không nên tuân thủ các lệnh trừng phạt của Mỹ áp đặt lên Nga, đồng thời nhắm vào các công ty ở Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, Thổ Nhĩ Kỳ và Trung Quốc mà Mỹ cáo buộc đã giúp Moscow tránh các biện pháp này.
Các quan chức cấp cao của Hoa Kỳ cũng đã tới Thổ Nhĩ Kỳ, UAE và các quốc gia khác để cảnh báo rằng các doanh nghiệp có thể mất quyền tiếp cận thị trường G7 nếu họ kinh doanh với các thực thể chịu sự kiềm chế của Hoa Kỳ.
Một quan chức Bộ Tài chính cho biết Washington bày tỏ mối quan ngại của mình với các chính phủ trên thế giới, đồng thời nói thêm rằng Mỹ đang yêu cầu giám sát chặt chẽ hơn các tổ chức tài chính có thể tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch hỗ trợ Nga mua sắm đầu vào công nghiệp quân sự.
Quan chức này nói rằng cơ quan mới không tập trung vào bất kỳ quốc gia cụ thể nào và không có ý định gợi ý rằng các chính phủ biết về các giao dịch này.
Mặc dù lệnh này không nhằm vào các quốc gia cụ thể, nhưng những quốc gia liên quan nhiều nhất đến việc trốn tránh và vi phạm các lệnh trừng phạt của Mỹ là “rõ ràng”, Fishman, người từng làm việc về các lệnh trừng phạt Nga tại Bộ Ngoại giao trong chính quyền của Tổng thống Barack Obama, cho biết, trích dẫn Trung Quốc: Thổ Nhĩ Kỳ và UAE là ví dụ.
ĐIỂM NGHẼN NẰM Ở ĐÂU?
Một trong những quan chức cấp cao cho biết, lệnh mới cung cấp cho Washington và các đồng minh các công cụ để nhắm vào các mạng mà Moscow đang cố gắng thiết lập nhằm phá vỡ các biện pháp trừng phạt này thông qua việc sử dụng các công ty bình phong và “các trung gian tài chính vô tình và cố ý”.
Quan chức này cho biết: “Chúng tôi đã trừng phạt một số công ty mà chúng tôi đã tìm thấy, nhưng cuối cùng điểm nghẽn đối với các công ty này và khả năng Nga tiếp tục cố gắng lách các lệnh trừng phạt của chúng tôi là hệ thống tài chính”.
“Những gì công cụ này cho phép chúng tôi làm là nhắm mục tiêu vào các tổ chức đó và cho họ một sự lựa chọn rất rõ ràng.”
Các quy định có hiệu lực ngay lập tức.
Các quan chức cho biết họ không biết về bất kỳ tổ chức nào của Hoa Kỳ hoặc Châu Âu vi phạm lệnh này, đồng thời lưu ý rằng hầu hết các công ty của Hoa Kỳ và Châu Âu đã thu hẹp quy mô kinh doanh với Nga một cách đáng kể.
Brian O’Toole, cựu quan chức Bộ Tài chính hiện làm việc cho tổ chức nghiên cứu Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết sắc lệnh hành pháp sẽ cho phép chính quyền Biden sử dụng các biện pháp trừng phạt thứ cấp theo cách tinh vi hơn.
Ông nói: “Những điều này giống như các biện pháp trừng phạt kiểu Iran”.
Nhà Trắng cho biết, lệnh hành pháp cũng sẽ trao cho Washington khả năng cấm các sản phẩm có nguồn gốc từ Nga nhưng được chế biến bên ngoài nước này, bao gồm cả kim cương và hải sản.
Hành động này được đưa ra sau khi Nhóm G7 hồi đầu tháng này tuyên bố lệnh cấm trực tiếp đối với kim cương của Nga bắt đầu từ ngày 1 tháng 1, sau đó là các hạn chế theo từng giai đoạn đối với việc nhập khẩu gián tiếp đá quý của Nga từ khoảng ngày 1 tháng 3./.
Vũ Phượng
