Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực than là dấu cột mốc mới trong quan hệ hợp tác năng lượng giữa hai nước Việt Nam và Lào. Việc Việt Nam nhập khẩu điện, than từ Lào không chỉ giúp phát triển kinh tế giữa hai nước mà còn thực hiện mục tiêu kép về an ninh quốc phòng và cung ứng năng lượng cho nền kinh tế.
Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ hai nước về tăng cường thúc đẩy hợp tác phát triển trong lĩnh vực năng lượng, cụ thể là nhập khẩu điện và than từ Lào, ngày 9/12, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì Hội nghị thúc đẩy hợp tác mua bán than giữa Việt Nam và Lào.
Hội nghị được tổ chức nhằm thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, trong thời gian vừa qua Bộ Công Thương đã có nhiều văn bản chỉ đạo cũng như các cuộc họp với nội dung liên quan đến vấn đề bảo đảm cung ứng điện.
Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho biết, theo thỏa thuận cấp cao giữa hai nước Việt Nam – Lào, Bộ Công Thương Việt Nam và Bộ Năng lượng và Mỏ Lào đã ký Bản ghi nhớ về hợp tác trong lĩnh vực than. Đây là một sự kiện quan trọng, đánh dấu cột mốc mới trong quan hệ hợp tác năng lượng giữa hai nước. Việc nhập khẩu điện, than từ Lào không chỉ giúp phát triển kinh tế giữa hai nước, mà còn thực hiện mục tiêu kép về an ninh quốc phòng và cung ứng năng lượng cho nền kinh tế.
Trước đó, ngày 30/11, Bộ Công Thương đã chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan chính thức công bố kế hoạch cung ứng điện và biểu đồ cung cấp than cho việc phát điện năm 2024. So với các năm trước đã có sự chủ động sớm để ứng phó với những tình huống, sự cố phát sinh bất ngờ.
Trong hiệp định liên Chính phủ Việt Nam-Lào có đề cấp đến việc hợp tác phát triển năng lượng và khoáng sản, Hội nghị cũng là một trong những hoạt động thực hiện chỉ đạo của Chính phủ hai nước về tăng cường thúc đẩy hợp tác phát triển trong lĩnh vực năng lượng, cụ thể là nhập khẩu điện và than từ Lào.
Bộ trưởng đề nghị, căn cứ vào Kế hoạch cung ứng điện 2023, Cục Điều tiết Điện lực cùng EVN xây dựng kế hoạch cung ứng điện hàng quý, riêng EVN sẽ báo cáo Kế hoạch hàng tháng và điều chỉnh vào tuần thứ 4 của mỗi tháng để báo cáo Lãnh đạo Bộ.
Đặc biệt, với những tháng cao điểm 5,6,7 Cục Điều tiết điện lực chủ trì cùng EVN xây dựng Kế hoạch và trình lãnh đạo Bộ trong tháng 12/2023, rà soát, điều chỉnh trong tháng 3/2023.
“Cục Điều tiết điện lực cũng cần khẩn trương hoàn thiện thông tư hướng dẫn EVN xây dựng khung giá các loại hình điện năng và hoàn thành trong tháng 1/2024, đồng thời, phối hợp cùng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo, EVN khẩn trương trình Chính phủ về xây dựng cơ chế giá điện nhập khẩu từ Lào và hoàn thành trong quý 1/2024; xây dựng cơ chế đặc thù nhằm gỡ khó cho các nhà máy điện khí trong năm 2024.
Bên cạnh đó, Bộ trưởng cũng yêu cầu Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN), Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), Tập đoàn Than, Khoáng sản Việt Nam (TKV) và các chủ đầu tư nhà máy, dựa án nguồn và lưới điện tập trung bảo dưỡng, duy tu, sửa chữa các tổ máy, công trình, đường dây đảm bảo sẵn sàng hoạt động tối đa công suất thiết kế, tuyệt đối ko để gián đoạn nguồn cung. Đẩy nhanh tiến độ thi công, triển khai các dự án đã đang và sẽ thực hiện trong năm 2023 và 2024 nhất là các dự án trọng điểm.
Ngoài ra, EVN và Tổng công ty truyền tải điện tập trung cao độ triển khai dự án đường dây 500kV mạch 3 theo đúng tiến độ đã đề ra, đồng thời, EVN căn cứ nhu cầu, khả năng nhập khẩu điện từ Lào khẩn trương nghiên cứu, đề xuất trong tháng 12/2023 về việc triển khai đường dây truyền tải mới từ Lào về Việt Nam để kêu gọi đầu tư nhằm nâng công suất nhập khẩu điện từ Lào.
Đối với việc cung ứng than, khí cho điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên yêu cầu, căn cứ biểu đồ cung cấp than năm 2024, vụ Dầu khí và Than chủ trì cùng EVN, TKV, PVN, Tổng công ty Đông Bắc, Tổng công ty Khí Việt Nam-CTCP (PvGas) và các đơn vị liên quan rà soát, điều chỉnh kế hoạch cung ứng than theo từng quý và báo cáo vào tháng cuối của quý.
Cùng đó, doanh nghiệp cần xây dựng biểu đồ cung cấp than, dự trữ than hàng tháng gửi về các đơn vị chuyên môn của Bộ để xem xét, báo cáo Lãnh đạo Bộ. Các nhà máy điện than cần nhập và dự trữ than, khí để phục vụ cho phát điện trong mọi tình huống theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Công Thương.
Bộ trưởng yêu cầu TKV, Tổng công ty Đông Bắc tập trung tháo gỡ khó khăn về thủ tục hành chính, pháp lý; cơ cấu lại tài chính doanh nghiệp; đổi mới công nghệ để tăng tối đa năng lực khai thác, sản xuất, chế biến than trong nước phục vụ cho phát điện.
Đồng thời, khẩn trương đàm phán để ký hợp đồng nhập khẩu than, cung cấp than cho các nhà máy nhiệt điện, đảm bảo thực hiện nghiêm các hợp đồng đã ký. Mặt khác, chủ trì phối hợp với các đơn vị có liên quan đề xuất cơ chế đặc thù cho nhập khẩu than, nhất là nhập khẩu than từ Lào theo Hiệp định Liên Chính phủ để báo cáo Thủ tướng Chính phủ hoặc các cấp có thẩm quyền.
Ngoài ra, để thực hiện chủ trương nhập khẩu than từ Lào theo thỏa thuận cấp cao, Bộ trưởng giao TKV và Tổng công ty Đông Bắc đề xuất cơ chế nhập (giá mua và bán) than từ Lào về Việt Nam; các giải pháp nâng cao năng lực tiếp nhận than về Việt Nam; ký hợp đồng nguyên tắc với đối tác Lào cụ thể về sản lượng và sẽ thực hiện ngay sau khi Hiệp định được thông qua.
Về phía Lào, Bộ trưởng đề nghị Bộ Năng lượng và Mỏ Lào, đại diện Đại sứ quán Lào tại Việt Nam và doanh nghiệp cung ứng than của Lào cần sớm báo cáo, đề xuất với Chính phủ Lào giảm thuế xuất khẩu than và các loại phí liên quan để giảm giá thành khi xuất sang Việt Nam; đầu tư, nâng cấp hoặc hỗ trợ doanh nghiệp hệ thống hạ tầng, kho bãi, vận chuyển than về Việt Nam.
Chu Văn
