Nhờ lợi thế của Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam-EU (EVFTA), Việt Nam được xem là cầu nối để nông sản, thực phẩm Liên minh châu Âu (EU) hoặc theo chuỗi tiêu chuẩn EU xâm nhập vào ASEAN.
Báo cáo của Cục Xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương cho thấy, số mặt hàng nhập khẩu từ EU là các loại hàng thực phẩm, rau quả ngày càng tăng cao. Trước đây, hàng nhập thường thông qua hàng xách tay, tạm nhập tái xuất hoặc hàng ký gửi nhưng nay nhiều loại nông sản, thực phẩm đã mở mã hàng HS mới để nhập vào Việt Nam theo đường chính ngạch.
“Nhóm hàng nông sản (hoa quả) thực phẩm tươi sống, đông lạnh từ EU về Việt Nam tăng mạnh, từ chỗ chỉ vài triệu Euro/ năm, nay đã lên đến vài chục triệu Euro/năm. Các nhóm mặt hàng nông sản, thực phẩm từ châu Âu định danh chất lượng cao, nên giá cả cao hơn so với các nhóm hàng nhập khẩu từ các nước khác tại khu vực châu Á – Thái Bình Dương”, báo cáo cho hay.
Ở chiều ngược lại, nông sản xuất khẩu của Việt Nam sang EU cũng tăng mạnh nhờ lợi thế EVFTA. Trong đó, năm 2022, tổng kim ngạch nông sản xuất khẩu của Việt Nam sang EU đã có những bước tiến vượt trội. Cụ thể, sản lượng nông sản xuất khẩu năm 2022 tăng 11% so với năm 2021; giá trị xuất khẩu tăng 15% so với 2021, 28% so với năm 2020.
Tuy nhiên, hàng nông sản Việt Nam vào EU thời gian qua vẫn chưa đạt mức tăng trưởng như mong đợi. Các biện pháp phi thuế quan như kiểm dịch động thực vật (SPS) hay các rào cản kỹ thuật với thương mại (TBT). Trong đó, các vấn đề tồn dư chất bảo quản, kháng sinh hoặc thuốc trừ sâu vẫn là nỗi trăn trở đối với nông sản Việt khi vào chuỗi siêu thị, kênh bán lẻ lớn của EU, nhất là khi các nước EU đang đặt ra nhiều quy chuẩn, tiêu chuẩn chứng chỉ xanh, hữu cơ, bền vững và tuần hoàn đối với sản phẩm có truy xuất nguồn gốc tại Việt Nam.
Nhờ EVFTA, nhiều doanh nghiệp thực phẩm, nông nghiệp của EU đưa hàng hóa từ châu Âu vào Việt Nam bởi đây là thị trường cửa ngõ ASEAN, một trong hai quốc gia ký FTA với EU (Singapore và Việt Nam), trong khi đó Việt Nam là thị trường dân số đông top 3 ASEAN và là cửa ngõ vào thị trường ASEAN.
Hiện, nhiều doanh nghiệp châu Âu không chỉ coi đây là thị trường khai thác thương mại mà còn hướng đến hợp tác, bắt tay với doanh nghiệp nông lâm, thủy sản, hộ sản xuất nông sản Việt Nam tham gia vào chuỗi sản xuất, cung ứng các sản phẩm của EU.
Theo Hiệp hội Nông dân Hữu cơ Đức Naturland, việc sản xuất và sử dụng sản phẩm hữu cơ đang là xu hướng phát triển mạnh mẽ trên thế giới. Tại Việt Nam, người tiêu dùng ngày càng quan tâm đến các sản phẩm có lợi cho sức khỏe, được sản xuất tự nhiên và bền vững. Vì vậy, đây là thị trường tốt cho các sản phẩm hữu cơ của EU cũng như là nơi lý tưởng để các nhà sản xuất Đức hợp tác, bắt tay đưa các quy chuẩn hữu cơ vào sản xuất, chế biến và xuất khẩu ra nhiều thị trường khác nhau.
Hồng Châu
