Hơn 40 năm trước, lời kêu gọi “để một số người làm giàu trước” của nhà lãnh đạo Trung Quốc Đặng Tiểu Bình đã tạo điều kiện cho sự phát triển nhanh chóng của nền kinh tế Trung Quốc, nhưng nó cũng gây ra sự chênh lệch giàu nghèo nghiêm trọng, song liệu có thể đạt được mục tiêu vì sự thịnh vượng chung không?
Tờ “Business Daily” đã viết trong một bình luận rằng Đảng Cộng sản Trung Quốc luôn muốn nhấn mạnh rằng đảng đã dẫn dắt người dân thoát khỏi đói nghèo. Nhưng một sự thật không thể chối cãi là “chủ nghĩa xã hội đặc sắc Trung Quốc” cũng đã tạo ra nhiều tỷ phú nhất thế giới. Bài bình luận có tựa đề “Sự phân bổ lại của cải của Trung Quốc là một trò chơi rủi ro” đã viết: “Sau khi kỳ nghỉ cấp cao ở Bắc Đới Hà của Đảng Cộng sản Trung Quốc kết thúc, nhà lãnh đạo hàng đầu Tập Cận Bình đã đưa ra lời kêu gọi đầu tiên: ‘Điều chỉnh hợp lý thu nhập quá mức, khuyến khích các nhóm thu nhập cao và doanh nghiệp quay trở lại đóng góp cho xã hội nhiều hơn. Điều này đủ cho thấy điều bất ổn, sự chấn chỉnh mạnh mẽ không chỉ giới hạn ở các ngành công nghệ cao. Trong vài tháng qua, trong các cuộc thảo luận chính trị ở Trung Quốc, ‘thịnh vượng chung’ ngày càng trở nên quan trọng hơn là ‘cùng một người làm giàu trước’. Ông Tập Cận Bình nhấn mạnh, chênh lệch giàu nghèo không chỉ là vấn đề kinh tế, mà còn là vấn đề chính trị, thậm chí có thể đe dọa tính chính danh của đảng cầm quyền. Bởi điều này sẽ phá vỡ sự hiểu biết ngầm giữa người cầm quyền và giai cấp thống trị, tức là sẽ đánh đổi sự phục tùng chính trị để lấy sự thịnh vượng kinh tế.
Mặc dù hệ số Gini, phản ánh khoảng cách giàu nghèo đã giảm ở Trung Quốc trong vài năm qua, các chỉ số của Trung Quốc vẫn cao hơn nhiều so với của Đức, và thậm chí cao hơn Mỹ, kẻ thù thể chế của Trung Quốc. Nói cách khác, vấn đề bất bình đẳng xã hội ở Trung Quốc nghiêm trọng hơn nhiều so với các nước tư bản phương Tây. Trung Quốc có 1.058 tỷ phú, nhưng đồng thời có 600 triệu người có thu nhập hàng tháng dưới 1.000 NDT. “
Bài bình luận viết rằng sáng kiến hạn chế thu nhập cao quá mức là rất đáng hoan nghênh trên bình diện chính trị, nhưng trong một xã hội thiếu sự giám sát của nhà nước pháp quyền, việc phân chia lại của cải có thể dễ dàng phát triển thành cảnh “tống tiền”. Những người có thu nhập “quá mức” và những người không tuân theo chính trị có khả năng bị trừng phạt đầu tiên. “Làn sóng chấn chỉnh và cải cách này tiềm ẩn nhiều nguy cơ đối với nền kinh tế tư nhân thịnh vượng của Trung Quốc. Bất an về chính trị và kinh tế đang gia tăng từng ngày, và lợi nhuận doanh nghiệp liên tục bị thu hẹp. Vấn đề cốt lõi hiện nay là lộ trình mới của Tập Cận Bình là chấn chỉnh. Sự hỗn loạn trong kinh tế tư nhân vẫn sẽ giết chết kinh tế tư nhân, do đó đặt dấu chấm hết cho mô hình phát triển của Trung Quốc từ trước đến nay”.
(Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Nam Ninh)
