– Riksbank nhìn thấy lãi suất ổn định, có tính đến lạm phát biến động
Tại cuộc họp bàn về lãi suất vào tháng 4/2021, Ngân hàng trung ương Thụy Điển Riksbank đã giữ nguyên, không thay đổi chính sách tiền tệ. Một số thành viên cho rằng, nếu sự phục hồi mạnh hơn dự kiến và lạm phát vượt quá mục tiêu, thì không cần có lý do gì nữa để làm cho chính sách tiền tệ bớt mở rộng hơn. Và mặc dù nhiều thành viên Ban điều hành Riksbank một lần nữa chỉ ra việc giảm lãi suất là hoàn toàn có thể xảy ra, nhưng họ cũng cho rằng triển vọng kinh tế tiếp tục được cải thiện, điều này cho rằng cần phải điều chỉnh mức lãi suất âm.
Theo Anna Breman, Phó Thống đốc Riksbank cho rằng, dường như bước tiếp theo sẽ là tăng chứ không phải là cắt giảm lãi suất. Do đó, việc cắt giảm lãi suất vẫn hoàn toàn có thể xảy ra. Một Phó Thống đốc khác là Cecilia Skingsley cho biết, nếu phải lựa chọn giữa chính sách tiền tệ mở rộng trong thời gian quá dài hoặc quá ngắn, bà sẽ chọn rủi ro với việc chính sách tiền tệ mở rộng được kéo dài quá lâu.
Martin Flodén, thành viên Hội đồng Riksbank cho rằng, việc tăng lãi suất khó có thể được quyết định cho đến khi áp lực lạm phát và kỳ vọng lạm phát cho thấy rằng lạm phát sẽ vượt quá mục tiêu một cách rõ ràng. Một thông điệp rõ ràng là xu hướng lạm phát mong manh đang chờ đợi biến động trong những tháng tới (với mức tăng vượt mục tiêu 2% trong tháng 4 và sau đó giảm xuống dưới 1% vào mùa hè), về nguyên tắc sẽ bị bỏ qua.
Về kỳ vọng lạm phát, một số thành viên vui mừng ghi nhận rằng, lạm phát chỉ dưới 2% trong khoảng thời gian quan trọng nhất trong 5 năm. Tuy nhiên, Cecilia Skingsley bày tỏ lo ngại lạm phát sẽ không thực sự đáp ứng được kỳ vọng.
Kế hoạch của Riksbank là đóng các khoản mua ròng chứng khoán thu nhập cố định vào cuối năm và sau đó giữ nguyên bảng cân đối tài sản trong một thời gian tới. Không có gì trong biên bản để chỉ ra rằng điều này sẽ thay đổi. Tuy nhiên, Thống đốc Riksbank là Stefan Ingves cho biết, nếu cần, còn nhiều việc phải làm với việc mua chứng khoán có thu nhập cố định. Ông chỉ rõ mối quan hệ với GDP, bảng cân đối tài sản của Riksbank nhỏ hơn đáng kể so với khu vực đồng Ero, Hoa Kỳ và Anh. Theo ông, Riksbank có nhiều dư địa cho các gói kích thích chính sách tiền tệ hơn, nếu tình hình như vậy đòi hỏi.
– Giá hàng hóa biến động ảnh hưởng đến nhiều ngành công nghiệp và nguy cơ xảy ra tranh chấp
Các công ty xây dựng và hiệp hội các công ty hóa chất Thụy Điển đang cảnh báo về việc các công ty thành viên của họ bị ảnh hưởng như thế nào bởi tình trạng thiếu hụt nguyên liệu và giá gia tăng. Ngành công nghiệp Thụy Điển đang cảm nhận được rất rõ tác động của giá nguyên liệu thô tăng cao. Fredrik Isaksson, kinh tế trưởng tại Hiệp hội Giới chủ ngành Xây dựng Byggföretagen (Thụy Điển) cho biết: “Về phần chúng tôi, giá cả nhận thấy tăng chủ yếu ở nhóm gỗ và thép. Trong một số trường hợp, giá đã tăng tới 65% chỉ trong thời gian ngắn. Thông thường, nó bị ảnh hưởng bởi giá thị trường thế giới”. Có nhiều lý do, chẳng hạn như đóng cửa bởi đại dịch tại các nhà sản xuất, hay việc đóng rừng ở Canada khiến người mua gỗ Mỹ chuyển mắt sang Châu Âu. Isaksson nói thêm, kể từ khi Trung Quốc bắt đầu phát triển mạnh mẽ sau cuộc khủng hoảng tài chính năm 2009, xây dựng các tòa nhà chọc trời bằng thép và giá thép tăng chóng mặt, tình hình không còn kịch tính nữa. Đối với các công ty xây dựng, điều quan trọng là phải lập phụ lục các thỏa thuận của họ với khách hàng để tính tới việc tăng giá hàng hóa đầu vào và có thể tự tăng giá theo từng bước. Đây là sự khác biệt với thời gian trước, khi trong một thời gian dài, chúng ta ở trong tình hình giá nguyên liệu yếu và lạm phát nhìn chung là thấp. Còn giờ, vấn đề là đàm phán xem giá nguyên liệu sẽ ảnh hưởng như thế nào trong quá trình hợp đồng.
Hiệp hội ngành công nghiệp hóa chất (IKEM) dựa trên một cuộc khảo sát hàng quý gần đây giữa các công ty thành viên cho biết, việc tăng giá đáng kể cũng xảy ra với các công ty hóa chất; việc thiếu nguyên liệu nhựa có thể gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho ngành công nghiệp Thụy Điển. Điều này chứng tỏ tâm trạng tích cực về mặt kinh tế thuần túy giữa các thành viên. Nhưng việc thiếu nguyên liệu nhựa là một mối lo ngại đang tăng lên và được đánh giá là có tác động lây truyền trong một số bộ phận của ngành công nghiệp Thụy Điển. 7/10 công ty hóa chất, nhựa và cao su của Thụy Điển tuyên bốg họ bị ảnh hưởng. Trong số các nạn nhân, gần 90% nói rằng họ gặp khó khăn trong việc kiếm nguyên liệu nhựa. Carl Eckerdal, kinh tế trưởng tại IKEM cho biết: “Nhựa là nguyên liệu thô rất quan trọng, trực tiếp hoặc gián tiếp, đối với nhiều ngành công nghiệp. Do đó, việc tăng giá hoặc thiếu nguồn cung có thể ảnh hưởng đến một số ngành công nghiệp quan trọng nhất của Thụy Điển, chẳng hạn như ngành xây dựng, thực phẩm và xe cộ phụ thuộc nhiều vào nhựa. Trên hết, việc thiếu nguồn cung xảy ra trong một tình huống cực kỳ đáng tiếc khi nền kinh tế cuối cùng đã tăng tốc trở lại sau đợt đại dịch”.
Một số ngành công nghiệp lo ngại về việc thiếu thép: Nhà sản xuất mô-đun Isolamin ở Norrbotten bị ảnh hưởng. Giám đốc điều hành của Isolamin Anton Lundholm đánh giá, đó là một vấn đề lớn và trường hợp xấu nhất, công ty phải đóng cửa nhà máy. Trong tuần đầu tiên của tháng 5, giá thép đã đạt mức cao kỷ lục. Nguyên nhân là do nền kinh tế thế giới phục hồi với nhu cầu cao, kết hợp với mức tồn kho thấp trong lịch sử. Thép không chỉ đắt mà còn khó kiếm. Ngành ô tô từ lâu đã cảnh báo về tình trạng thiếu thép, nhưng nay, nhiều ngành bắt đầu cảm nhận được điều này.
Sản lượng thép năm 2020 đã giảm trên toàn cầu do hậu quả của đại dịch covid-19. Nhưng ngay mùa thu năm 2020, nhu cầu đã bắt đầu tăng nhanh chóng ở nhiều nơi trên thế giới. Tại Mỹ giá thép cực cao; thậm chí ở Châu Á, nhu cầu về thép lại tăng cao. Một yếu tố quan trọng khác đối với tình hình hiện tại là các nhà bán buôn thép lớn đã giảm lượng dự trữ của họ trong thời gian đại dịch. Tất cả điều này đồng nghĩa với việc cầu lớn hơn cung. Ngành công nghiệp thép cố gắng đáp ứng nhu cầu lớn toàn cầu bằng cách khởi động lại sản xuất. Nhưng hiện chưa thể đưa ra dự báo về thời gian nào giá thép sẽ trở lại mức bình thường hơn
Trong khi đó, giá dầu lửa và xăng cũng gia tăng sau vụ tấn công mạng vào Colonial Pipeline, công ty cung cấp nhiên liệu lớn nhất tại Mỹ. Công ty này buộc phải ngừng hoạt động kể từ ngày 07/5/2021. Ngày 09/5/2021 công ty bắt đầu công việc khôi phục lại hoạt động đường ống dẫn dầu: Tuy nhiên, công ty sẽ khởi động lại hoạt động hệ thống khi thấy an toàn và nó phù hợp với các quy tắc liên bang.
– Mở rộng chính sách hỗ trợ sa thải ngắn hạn
Đài Phát thanh Thụy Điển Ekot đưa tin, theo thỏa thuận giữa chính phủ và các đảng Trung tâm và Đảng Tự do, việc hỗ trợ cho các công ty đối với việc sa thải ngắn hạn được kéo dài thêm ba tháng. Theo đề xuất hiện đang được đưa ra để tham khảo ý kiến, điều này có nghĩa là có thể nộp đơn xin hỗ trợ cho những đợt sa thải ngắn hạn trong tháng 7, 8 và 9. Bộ trưởng Tài chính Magdalena Andersson cho biết: “Đề xuất này cho phép gia hạn và nó dựa trên cơ sở là việc tiêm chủng đã bị chậm lại phần nào và chúng ta phải đối diện rủi ro lây nhiễm dịch bệnh cùng các hạn chế”.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Thuỵ Điển)
