Bất chấp những khó khăn do dịch bệnh, thiếu container rỗng, giá cước tàu biển tăng và gần đây nhất là sự cố tại kênh đào Suez…, hoạt động xuất nhập khẩu trong quý I/2021 vẫn tăng trưởng tích cực. Trong đó, động lực lớn đến từ việc thực thi các FTA.
Gia tăng kim ngạch xuất khẩu
Dẫn số liệu mới công bố của Tổng cục Thống kê, ông Trần Thanh Hải – Phó Cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương)-đánh giá, hoạt động xuất nhập khẩu quý I/2021 đã đạt được những kết quả khả quan, trong đó, tăng trưởng xuất khẩu hơn 22% và nhập khẩu 26%, xuất siêu hơn 2 tỷ USD. Hoạt động xuất nhập khẩu đạt được giá trị cao nhờ những nỗ lực rất lớn của doanh nghiệp, cùng sự hỗ trợ và đồng hành của các bộ, ngành, địa phương. Đặc biệt, chúng ta đã tận dụng được ưu thế của tiến trình hội nhập kinh tế quốc tế, khi đã có các Hiệp định EVFTA, UKVFTA, Hiệp định Đối tác toàn diện và tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) và sắp tới là Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP).
Đơn cử, với thị trường EU, một số mặt hàng hiện vẫn đang được hưởng quy chế về Hệ thống ưu đãi phổ cập (GSP), những ưu đãi EU đã dành cho các sản phẩm của Việt Nam nhiều năm. Tuy nhiên, về lâu dài, việc tận dụng các cơ hội từ Hiệp định EVFTA mới là ưu đãi bền vững và bình đẳng. Đặc biệt, nhiều mặt hàng ta có lợi thế cũng đang có được các ưu đãi về việc tận dụng các nguồn gốc, xuất xứ cộng gộp trong Hiệp định. Ví dụ, mặt hàng dệt may đang được hưởng ưu đãi có thể cộng gộp nguồn nguyên liệu vải Hàn Quốc, đây cũng là những thuận lợi mà chỉ Hiệp định EVFTA mới có thể đem lại.
Doanh nghiệp cần tìm hiểu về những ưu đãi của các hiệp định ở lĩnh vực và mặt hàng của mình. Từ đó, thay đổi quy trình sản xuất, nguồn cung nguyên liệu, đáp ứng được yêu cầu về xuất xứ hàng hóa và có thể được hưởng mức thuế thấp mà hiệp định mang lại.
Nâng cao tính chủ động của doanh nghiệp
Tăng trưởng xuất nhập khẩu của quý I đã đạt được những kết quả rất khả quan, tuy nhiên, nếu nhìn vào từng ngành cụ thể, kết quả đó cũng có những sự khác biệt. Đơn cử, hiện nay, những mặt hàng như điện tử, điện gia dụng, đồ gỗ nội thất… đang được hưởng lợi cũng như có tác động tương đối tích cực do nhu cầu tăng cao ở các thị trường khu vực châu Âu và Bắc Mỹ.
Tuy nhiên, những ngành hàng như dệt may, da giày vẫn phải đối mặt với khó khăn rất lớn, đặc biệt tác động của việc đứt gãy chuỗi cung ứng. Điều này thể hiện ở nhiều khía cạnh khác nhau, không chỉ ở nguồn cung mà còn trong hoạt động vận hành của các chuỗi logistics. “Điều đó cũng cho thấy, tăng trưởng về xuất nhập khẩu nói chung, đặc biệt là nhóm ngành hàng công nghiệp, vẫn đang có những yếu tố khác biệt cần phải xem xét kỹ và có biện pháp hỗ trợ kịp thời cho những ngành hàng chịu tác động lớn của dịch bệnh” – ông Trần Thanh Hải cho hay.
Chưa kể, hoạt động thương mại trong bối cảnh hiện nay chịu tác động của rất nhiều các yếu tố bất ổn đến từ các biến động về mặt chính trị – xã hội, dịch bệnh, thiên tai, môi trường. Chính vì vậy, việc nâng cao khả năng thích ứng và chịu đựng trước những tác động bất lợi của thị trường đến từ nhiều nguồn khác nhau là một yếu tố thiết yếu đối với doanh nghiệp.
Ông Trần Thanh Hải khuyến nghị: doanh nghiệp phải lên phương án chủ động, toàn diện hơn nữa trước những yếu tố bất ổn khác nhau để giảm thiểu thiệt hại, vươn lên và nắm bắt được những cơ hội từ chính nguy cơ. Qua đó, duy trì hiệu quả hoạt động thương mại năm 2021 và những năm tiếp theo.
(Phương Lan/congthuong.vn)
