1. Phục hồi trong khu vực dịch vụ tư, nhưng khủng khoảng tiếp tục trong một số lĩnh vực khác
Chỉ báo Dịch vụ của công ty Almega cho Quý 1/2021 cho thấy, sự phục hồi trong khu vực dịch vụ tư tiếp tục vào đầu năm 2021, tuy nhiên, trạng thái này được chia thành hai phần với cuộc khủng hoảng sâu rộng tiếp tục xảy ra đối với các lĩnh vực bị tác động bởi đại dịch Covid-19. Trong Quý 4/2020, sản xuất dịch vụ thấp hơn 2,2% so với cùng kỳ năm 2019, nhưng bắt đầu tiếp tục phục hồi từ đầu năm 2021. Cuộc khủng hoảng vẫn còn sâu sắc đối với khu vực khách sạn và nhà hàng, các bộ phận trong lĩnh vực vận tải, dịch vụ văn hóa, giải trí và nghỉ dưỡng; trong khi đó, các ngành khác tồn tại trong cuộc khủng hoảng tương đối tốt.
Patrick Joyce, kinh tế trưởng của Almega cho biết: “chúng tôi nhận thấy sự phục hồi rõ ràng đối với các dịch vụ kinh doanh về luật, kinh tế, khoa học và công nghệ. Điều này phần lớn là do sản xuất công nghiệp đã tăng trở lại. Bên cạnh đó, sự lạc quan đối với tương lai ngày càng tăng”. Thông tin và truyền thông là một trong những lĩnh vực hoạt động tốt trong suốt cuộc khủng hoảng. Vào tháng 1/2021, sản lượng đã cao hơn 3% so với trước cuộc khủng hoảng và nhiều công ty kỳ vọng nhu cầu sẽ tăng hơn nữa. Trong lĩnh vực này, các công ty đã thành công khi chuyển sang làm việc từ xa.
Hoạt động sản xuất kinh doanh dịch vụ nhân sự, dịch vụ bất động sản, du lịch và các dịch vụ hỗ trợ khác đã giảm mạnh ở mức 15% vào mùa xuân năm 2020; giờ có vẻ tốt hơn, nhưng sản lượng trong tháng Giêng vẫn thấp hơn 8% so cùng kỳ năm 2020. Đối với ngành nhân sự, đang trong giai đoạn đầu của chu kỳ kinh doanh, cuối năm ngoái có ý nghĩa một sự tăng trưởng thực sự. Trong khoảng từ quý 3 đến quý 4, doanh số bán hàng đã tăng 17%, nhưng vẫn không bù đắp cho sự sụt giảm lớn hồi đầu năm 2020. Trong quý 4, số lượng nhân viên trong lĩnh vực dịch vụ giảm 64.000 người so với cùng kỳ năm 2019, hầu hết là ở ngành khách sạn và vận tải.
Các công ty dịch vụ hiện đang lạc quan một cách thận trọng về tình hình nhân sự trong tương lai của họ. Trong tất cả các ngành, trừ lữ hành, vận tải, tư vấn pháp lý và tư vấn tài chính, các công ty dự kiến sẽ tăng lực lượng lao động của họ trong tương lai. Patrick Joyce cho biết, tỷ lệ thất nghiệp đã ngừng tăng; tuy nhiên, việc làm được duy trì một phần nhờ gói sa thải ngắn hạn, nhưng trong tháng 2 vẫn có tới 54.000 người trong khu vực kinh doanh bị sa thải.
Về giá dịch vụ, trong Quý 4/2020 chúng đã giảm 0,2% so với cùng kỳ năm 2019 và đó cũng là lần giảm đầu tiên kể từ khi bắt đầu số liệu được đo lường vào năm 2005. Sự sụt giảm chủ yếu là do dịch vụ du lịch. Tuy nhiên, chỉ báo về giá cả của Almega chỉ ra rằng đà giảm giá sắp kết thúc. Trong những ngành mà giá cả đã giảm nhiều nhất trong năm qua như dịch vụ du lịch, khách sạn và nhà hàng, các công ty kỳ vọng việc giảm giá sẽ dừng lại và giá sẽ không thay đổi trong ba tháng tới.
2. Chính quyền Biden có thể thúc đẩy các công ty Thụy Điển
Việc Joe Biden lên nắm quyền có thể dẫn đến thuế thép và nhôm đối với EU được dỡ bỏ, nghĩa là có thêm cơ hội xanh cho các công ty Thụy Điển. Peter Dahlén, CEO Phòng Thương mại Hoa Kỳ tại Thụy Điển cho biết: “Nền kinh tế Mỹ xanh hơn và số hóa hơn có thể dẫn đến cơ hội lớn cho các công ty Thụy Điển”. Ông nhận thấy sự lạc quan lớn hơn giữa các công ty xuyên Đại Tây Dương, mặc dù họ cũng tích cực về các chính sách của Donald Trump, chẳng hạn như bãi bỏ quy định và cắt giảm thuế.
Theo Dahlén, sự khác biệt lớn là Joe Biden đã đánh dấu rõ ràng rằng Hoa Kỳ đang trở lại trật tự thế giới dựa trên luật pháp với sự tôn trọng các tổ chức đa phương như WTO và LHQ. Việc Tổng thống Biden ngày đầu tiên trên cương vị đã đưa Hoa Kỳ trở lại Hiệp định Paris về Biến đổi Khí hậu và bổ nhiệm cựu Ngoại trưởng John Kerry làm đặc phái viên về khí hậu là những tín hiệu quan trọng. “Nền kinh tế Mỹ xanh hơn và kỹ thuật số hóa hơn có thể dẫn đến cơ hội lớn cho các công ty Thụy Điển” và “Cái món lớn tiếp theo ở Washington DC sau gói viện trợ Covid-19 được dự đoán là cơ sở hạ tầng. Xây dựng các dự án thân thiện môi trường như đường xá, cầu, hầm, sân bay, băng thông rộng và nhiều hơn nữa đồng nghĩa với cơ hội cho các công ty Thụy Điển”.
Dahlén đánh giá, lời hứa tổng thể của chế độ Biden về việc sửa chữa quan hệ với các đồng minh trên toàn cầu có thể có tác động ở nhiều cấp độ, nhất là với quan hệ giữa Hoa Kỳ và EU. Việc Biden và Chủ tịch EC Ursula von der Leyen cùng nhau giải quyết tranh chấp thương mại kéo dài về vấn đề trợ cấp cho các nhà sản xuất máy bay Boeing và Airbus và đóng băng thuế quan trừng phạt lẫn nhau là một bước tiến lớn. Hiện tại, ông không tin hai bên sẽ sớm nối lại việc đàm phán về hiệp định thương mại tự do xuyên Đại Tây Dương TTIP, nhưng thuế trừng phạt đối với thép và nhôm mà Donald Trump áp đặt đối với EU có thể được dỡ bỏ.
Với Trung Quốc, Hahlén tin rằng, thuế quan áp lên hàng hóa nước này có khả năng vẫn tiếp tục. Biden đã báo hiệu rằng, ông sẽ tiếp tục đường lối cứng rắn của Trump chống lại Trung Quốc, nhưng với một cách nhìn khác.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Thuỵ Điển)
