Ngành công nghiệp đay của Bangladesh đang trong thời kỳ đặc biệt. Với việc buôn bán đay thô ở mức cao lịch sử trong bối cảnh khan hiếm hàng do năng suất thấp, thu nhập từ xuất khẩu đay đang tăng mạnh. Tuy nhiên, các nhà sản xuất cho biết phần lớn sự tăng trưởng doanh thu xuất khẩu của sợi đay, dây bện, bao tải và túi đay là kết quả của việc tăng giá. Khối lượng lô hàng cũng tăng nhưng mức độ tăng không nhiều bằng mức tăng đột biến về giá.
Dữ liệu từ Cục Xúc tiến Xuất khẩu (EPB) cho thấy thu nhập chính xuất khẩu từ sợi đay và dây bện đã tăng 42% so với cùng kỳ năm trước, lên tới 449 triệu USD trong giai đoạn từ tháng 7-12 của năm tài chính 2020-21. Tương tự với bao tải và túi đay, thu nhập xuất khẩu đã cao hơn 56% đạt 92 triệu đô la trong nửa đầu năm tài chính.
Sợi đay chiếm hơn 3/4 số tiền xuất khẩu đay và hàng từ đay của cả nước. Năm 2020, trung bình hàng tháng, 36.704 tấn sợi đay xuất từ cảng Chattogram, tăng 3% so với năm trước. Đây là mức tăng trưởng xuất khẩu cao nhất từ trước đến nay về giá trị mà các nhà máy đay và xuất khẩu đay trong những năm gần đây. Xuất khẩu đay và hàng sản xuất từ đay đã phục hồi trong tài khóa 2019-20 sau khi giảm 20% trong năm trước đó. Năm nay, thu nhập từ xuất khẩu đay tiếp tục duy trì ở mức khả quan nhờ tình trạng sản xuất thiếu ở hai quốc gia sản xuất đay lớn là Bangladesh và Ấn Độ, đồng thời nhu cầu hàng đay và sợi đay là tương đối tốt.
Sheikh Nasir Uddin, Chủ tịch Akij Jute Mills, một trong những nhà sản xuất sợi đay lớn nhất thế giới, cho biết: “Giá trị xuất khẩu tăng chủ yếu do giá đay thô tăng”. Ông cho biết giá đay thô, thành phần chính của sợi đay, tăng gần gấp đôi từ khoảng 2.200 Tk/maund (khoảng 37 kg). Các nhà máy sản xuất hàng đay cho biết loại đay thô tốt nhất đang ở mức 4.000-4.200 Tk/maund.
Ngay sau khi bắt đầu thu hoạch đay vào tháng 7-8 năm ngoái, giá nguyên liệu đay đã bắt đầu tăng. Giá vượt qua mức kỷ lục trước đó vào cuối tháng 9 trong bối cảnh những người trung gian tăng tích trữ và nông dân không vội bán ra để được giá hơn do thiếu hụt nguồn cung do sản lượng giảm do lũ lụt. Giá cả leo thang báo động với các nhà sản xuất hàng đay và họ đề nghị chính phủ hạn chế xuất khẩu đay thô để đảm bảo tăng khả năng cung cấp cho thị trường nội địa.
Khondaker Golam Moazzem, giám đốc nghiên cứu của Trung tâm Đối thoại Chính sách (CPD), cho biết đây là một năm đặc biệt tốt cho xuất khẩu đay khi lượng hàng xuất khẩu đã tăng lên trong bối cảnh dịch bệnh. Moazzem nghĩ giá đay thô sẽ giảm nếu vụ đay tới có năng suất tốt. Cục Khuyến nông (DAE) ước tính rằng mùa trước nông dân đã thu được 7,286 triệu kiện đay sau khi đã tính toán thiệt hại do lũ lụt gây ra.
Md Zahid Miah, Chủ tịch Hiệp hội Thợ dệt đay Bangladesh (BJSA) cũng là giám đốc điều hành của Karim Jute Spinners, một nhà xuất khẩu hàng đầu khác, cho biết các nhà máy sản xuất đay cần 5,5 triệu tấn đay thô để sản xuất sợi và các mặt hàng đay khác. Ông cho biết giá đang tăng lên, đồng thời cho rằng giá đay nguyên liệu tăng đang làm tăng thêm chi phí sản xuất các mặt hàng đay, trong đó có sợi đay. Ông cho biết, nhu cầu về sợi đay tăng lên ở các nước chuyên sản xuất thảm, chẳng hạn như Thổ Nhĩ Kỳ. Do phải ở nhà vì Covid-19 đã dẫn đến sự gia tăng nhu cầu về thảm mới ở các thị trường phương Tây. Theo ông, đó là lý do tại sao nhu cầu về sợi đay tăng lên, tuy nhiên, khối lượng tăng không đáng kể.
Ông Miah cho biết giá đay thô cao đã ảnh hưởng đến các nhà máy và nhiều nhà máy đang trên xu hướng ngừng sản xuất do giá quá cao nên không thể thu hút được người mua. Ông cho biết “Xuất khẩu của chúng tôi về số lượng có thể sẽ giảm vào cuối năm tài chính 2020-21 vì giá cao”.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Bangladesh)
