Theo dữ liệu Cục quản lý các khu kinh tế Bangladesh (BEZA), cơ quan xúc tiến đầu tư thuộc Văn phòng Thủ tướng Chính phủ, các khu kinh tế hoặc đặc khu kinh tế (EZ) của Bangladesh đã nhận được các đề xuất đầu tư trị giá 4,08 tỷ USD trong năm 2020.
Cho đến nay, BEZA đã phê duyệt địa điểm và diện tích đất cho 97 EZ. Trong đó, 68 EZ thuộc chính phủ, 29 EZ do tư nhân quản lý; 2 EZ thiết lập theo quan hệ đối tác công tư, 4 EZ theo hình thức G2G và 3 công viên du lịch. Theo dữ liệu của BEZA, từ năm tài chính 2017-18 đến tháng 12/2020, Trung Quốc đã chiếm 1/3 số dự án trong các EZ. Trung Quốc là nhà đầu tư nước ngoài hàng đầu tại các EZ của Bangladesh với số lượng các đề xuất chính thức vượt xa 13 quốc gia khác. 10 công ty Trung Quốc đã đề xuất FDI trị giá 3,215 tỉ USD trong tổng số 9,126 tỉ USD đề xuất đầu tư của 13 quốc gia.
Các nhà kinh tế cho biết xung đột thương mại Mỹ-Trung đang buộc các nhà sản xuất Trung Quốc phải di dời các cơ sở sản xuất của mình sang các địa điểm thay thế và các EZ của Bangladesh có thể thu hút các nhà đầu tư này.
Chủ tịch điều hành của BEZA Paban Chowdhury cho rằng đầu tư từ Trung Quốc sẽ tăng hơn nữa và các nhà đầu tư Nhật Bản cũng sẽ đến với một lượng lớn trong năm tới. Ông cho biết ký kết các Hiệp định Thương mại Tự do (FTA) với các nước là cần thiết để đảm bảo việc tiếp cận thị trường cho các nhà đầu tư.
Mặc dù BEZA đang khuyến khích đầu tư dự án thân thiện với môi trường, hầu hết các nhà đầu tư Trung Quốc lại quan tâm đầu tư vào lĩnh vực hóa chất và nhiệt điện than.
Al Mamun Mridha, Tổng thư ký Phòng Thương mại và Công nghiệp Trung Quốc Bangladesh (BCCCI), cho biết một số yếu tố, bao gồm việc phổ biến thông tin, thu hồi lợi nhuận và các vấn đề tiền tệ cần được giải quyết để có thể thu hút được nhiều nhà đầu tư Trung Quốc hơn. Ông cho biết “sẽ tổ chức một road-show ở Trung Quốc trong năm nay để tuyên truyền các cơ hội đầu tư vào Bangladesh”. Theo ông, Bangladesh có lợi thế địa lý để thu hút FDI so với Hong Kong và Singapore, tuy nhiên, ông đề nghị giảm bớt phiền hà cho các nhà đầu tư như giao thông đi lại, cắt giảm yêu cầu về giấy tờ, cải thiện Dịch vụ một cửa (OSS), giải quyết tranh chấp đất đai.v.v. Ông cho biết chỉ có 2 công ty di dời từ Trung Quốc đến Bangladesh, nếu giải quyết tốt những vấn đề đó, số di chuyển đến Bangladesh có thể tăng hơn nữa. Ông Mamun bày tỏ sự lạc quan về các hoạt động của các EZ và BCCCI cam kết hỗ trợ các nhà đầu tư Trung Quốc.
Tiến sĩ Mohammad Abdur Razzaque, giám đốc phòng nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Chính sách (PRI) cho biết Trung Quốc đang đầu tư ồ ạt theo Sáng kiến Vành đai và Con đường và họ đã cam kết đầu tư hơn 27 tỷ USD vào Bangladesh. “Nhiều nhà đầu tư Trung Quốc muốn chuyển các cơ sở sản xuất ít hàm lượng công nghệ hơn ra ngoài Trung Quốc vì chính phủ của họ hiện đang thúc đẩy đầu tư ngành công nghiệp công nghệ sâu hơn ở Trung Quốc”. Các nhà đầu tư Trung Quốc trong các lĩnh vực truyền thống đang tìm kiếm một quốc gia có năng lực cung ứng và giá nhân công thấp.
Tiến sĩ cho rằng Bangladesh được hưởng ưu đãi miễn thuế thâm nhập vào thị trường Trung Quốc có thể thu hút các nhà đầu tư nước ngoài. “Có những nhà đầu tư nước ngoài không muốn đầu tư vào Trung Quốc do áp lực địa chính trị, nhưng muốn tiếp cận thị trường Trung Quốc. Họ cũng đang tìm kiếm một nước thứ ba để chuyển đầu tư”.
Mặc dù sự cạnh tranh địa chính trị giữa Ấn Độ và Trung Quốc đang gây khó khăn cho thu hút đầu tư của Trung Quốc, nhưng Myanmar đang gặt hái được nhiều lợi ích từ sự cạnh tranh này. Với những triển vọng đầu tư mới xuất hiện từ Trung Quốc, Bangladesh cần khéo léo xử lý các mối quan hệ song phương với cả Trung Quốc và Ấn Độ.
BEZA đến nay đã hoàn thành việc giao đất cho khoảng 38 công ty nước ngoài. Ngoài Trung Quốc, các EZ đã nhận được đề xuất đầu tư từ Ấn Độ, Anh, Mỹ, Hà Lan, Thái Lan, Nhật Bản, Singapore, Úc, Hàn Quốc, Malaysia, Na Uy và Đức từ năm tài chính 2017-18 đến tháng 12/2020.
Trong số các đề xuất FDI, đề xuất đầu tư cao nhất trị giá 2.529,47 triệu đô la Mỹ từ Chinese Hangzhou Jinjiang Group Co. Ltd của Trung Quốc. Một số công ty Trung Quốc có dự án đầu tư như Beijing Zhenyuan Henghui Engineering Consulting Co., Ltd. đề xuất đầu tư trị giá 304 triệu USD, tiếp theo là Jiangsu Yabang Dyestuff Co., Ltd. 300 triệu USD và Zhuzhou Jinyuan Chemical Industry Co., Ltd. 28 triệu USD.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Bangladesh)
