1. Công nghiệp của Thụy Điển không bị ngưng trệ
Theo báo cáo của Silf/Swedbank, ngành công nghiệp Thụy Điển tiếp tục gây bất ngờ. Việc vắc xin ra đời chỉ là một động lực thúc đẩy triển vọng sáng sủa, nhưng các dấu hiệu cho thấy nhu cầu quốc tế tiếp tục mạnh lên mang yếu tố nặng ký nhất. Dường như không có bất kỳ sự cản trở nào đối với sức mạnh của ngành công nghiệp Thụy Điển. Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) trong tháng 12 đã tăng lên 64,9 và là tháng thứ tư liên tiếp cao hơn mức trung bình lịch sử, đồng thời đánh dấu mức cao nhất trong hơn một thập kỷ. Điều đáng mừng hơn đó là, tất cả các chỉ số phụ đều tăng và thậm chí chỉ số phụ về việc làm cũng tăng trên mốc 50 (mốc đánh dấu giới hạn tăng trưởng). Điều này có nghĩa là việc làm mới đang tăng trở lại trong ngành công nghiệp, nối tiếp mức tăng nhẹ trong tháng 11 và trong xu hướng đi lên kể từ mùa hè vừa qua
Hai điểm thúc đẩy sự phục hồi trong ngành sản xuất: (i) Một là vắc xin: tháng 12, các chương trình tiêm chủng đã được triển khai trên toàn thế giới sau những nỗ lực phá kỷ lục của các công ty dược phẩm trên thế giới. Hy vọng về ánh sáng cuối đường hầm sẽ giúp nâng cao kế hoạch sản xuất của các công ty công nghiệp, bất chấp việc hạn chế đi lại nghiêm ngặt áp đặt ở nhiều nơi. (ii) Mặt khác, thương mại thế giới đã trở lại bình thường. Lượng đơn hàng tiếp tục tăng trong tháng thứ tám liên tiếp, được ghi nhận ở mức chưa từng thấy kể từ cuối năm 2006. Kể từ mùa hè vừa qua, lượng đơn hàng xuất khẩu tăng lên. Chỉ số đơn hàng thị trường nội địa đạt mức đáng ghi nhận là 58,7 trong tháng 12, nhưng vẫn thấp hơn 10 điểm chỉ số so với đơn hàng xuất khẩu. Lượng đơn đặt hàng tăng mạnh ảnh hưởng đến tình trạng tồn đọng đơn hàng, vốn cũng tăng lên mức cao lịch sử vào tháng 12. Mặc dù Swedbank có lưu ý về một số dấu hiệu gián đoạn nguồn cung, nhưng lý do giao hàng dài hơn dường như là do các công ty gặp khó khăn trong việc đáp ứng kịp nhu cầu.
Mặc dù các nhà phân tích cho rằng, cả hai yếu tố nêu trên kết hợp lại tạo ra sự tăng trưởng trong ngành công nghiệp, nhưng rất nhiều dấu hiệu cho thấy xu hướng tăng trên hết là do nhu cầu mạnh hơn. Nếu xu hướng cầu tiếp tục tăng, ngành công nghiệp tại các nước khác cũng sẽ vượt ra khỏi sự tụt hậu.
2. Chỉ số PMI về công nghiệp của Thụy Điển tăng mạnh, vượt qua phần còn lại của Châu Âu
PMI khu vực công nghiệp Thụy Điển đã tăng lên 64,9 vào tháng 12, từ mức đã được điều chỉnh của tháng trước là 59,8 (59,1). Sức mạnh của các số liệu Thụy Điển vượt trội so với số liệu thống kê tương ứng của hầu hết các nước Châu Âu. Bên cạnh đó, chỉ số giá nguyên liệu và hàng hóa trung gian của các nhà cung cấp đã tăng lên 71,9 trong tháng 12 so với 58,2 trong tháng 11. Điều này cho thấy ngành công nghiệp Thụy Điển đang phát triển với tốc độ ngày càng cao.
Trong khu vực sử dụng đồng Euro (EMU), PMI trong lĩnh vực sản xuất đã tăng lên mức 55,2 trong tháng 12, so với mức 53,8 của tháng 11, phù hợp với mức dự báo đồng thuận của Trading Economics (55,5). Cụ thể đối với một số nước lớn trong EMU: PMI công nghiệp của Đức ở mức 58,3 trong tháng 12, so với mức dự báo đồng thuận (58,6). PMI công nghiệp của Tây Ban Nha ở mức 51,0 trong tháng 12 (52,8). PMI công nghiệp của Ý ghi nhận mức 52,8 trong tháng 12 (53,7). PMI ngành công nghiệp của Pháp đạt 51,5 trong tháng 12, như mức dự báo.
Chỉ số Markit PMI công nghiệp của Anh tăng lên 57,5 vào tháng 12, so với 55,6 của tháng 11, phù hợp với dự báo đồng thuận của Trading Economics (57,3). PMI công nghiệp của Na Uy giảm nhẹ xuống 51,9 trong tháng 12, từ mức 52,0 của tháng 11.
Chris Williamson, kinh tế trưởng tại IHS Markit đánh giá, ngành sản xuất của khu vực đồng Euro kết thúc năm 2020 với tín hiệu đáng khích lệ; tăng trưởng trong sản xuất ở một trong những tốc độ nhanh nhất trong 3 năm qua. Ông lưu ý rằng sự phát triển vững chắc bất chấp các hạn chế nghiêm ngặt hơn trong những tháng tới là một sự đảo chiều, trái ngược với việc đóng cửa hồi đầu năm 2019; lĩnh vực sản xuất đã đóng vai trò hỗ trợ quan trọng cho nền kinh tế khi lĩnh vực dịch vụ bị ảnh hưởng nặng nề bởi các biện pháp hạn chế cứng rắn.
3. Thụy Điển vẫn còn đó các vấn đề, mặc dù tăng trưởng rất mạnh
Năm 2021, Thụy Điển sẽ có tăng trưởng rất mạnh, tỷ lệ thất nghiệp giảm và đồng krona (SEK) mạnh hơn. Tuy nhiên, điều đó chủ yếu là để lấy lại những gì đã mất bởi đại dịch, còn những vấn đề mà Thụy Điển gặp phải trước đại dịch vẫn còn.
Về mặt tài chính, tình hình không trở nên tồi tệ như lúc ban đầu khi Covid-19 tấn công. Theo nhận định của 10 nhà dự báo đưa ra trong tháng 11 và tháng 12, GDP trung bình cả năm 2020 giảm 3,4%. Nhưng với những chỉ số mạnh bất ngờ gần đây trong Quý IV, GDP 2020 có thể tốt hơn một chút, chỉ có năm khủng hoảng tài chính 2009 là tồi tệ hơn. Bức tranh tương tự diễn ra đối với thị trường lao động. Tỷ lệ thất nghiệp rơi xuống mức hơn 9%, cũng là tỉ lệ tồi tệ nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính, nhưng nó đã bắt đầu xu hướng giảm dần. Nỗi lo sợ tồi tệ nhất đã không xảy ra.
Khởi đầu năm 2021, những điểm tốt đẹp hơn đang chờ đợi. Sau quý đầu tiên tồi tệ của làn sóng lây nhiễm thứ hai, thời kỳ tươi sáng hơn đang đến. Cùng với vắc-xin và thời tiết ấm hơn sẽ làm giảm đáng kể tỷ lệ lây nhiễm trong Quý II. Điều này có thể sẽ tác động tốt cho nền kinh tế, nhưng chủ yếu là bù đắp cho phần đã mất. Mức GDP trước cuộc khủng hoảng Covid-19 có thể sẽ đạt được vào một thời điểm nào đó trong Quý III năm 2021, nghĩa là chỉ trở lại mức như cuối năm 2019. Ngay cả khi tỷ lệ thất nghiệp giảm, sẽ phải mất một thời gian trước khi nó trở lại mức trên 6% trước cuộc khủng hoảng. Hơn nữa, các vấn đề cơ cấu trong thị trường lao động và nhà ở của Thụy Điển vẫn tồn tại. Nhưng so với năm 2020, những thứ giờ đây đang bắt đầu đã là quá tuyệt vời.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Thuỵ Điển)
