Công tác xử lý tốt đại dịch COVID-19, xuất khẩu tăng vọt và chi tiêu công lành mạnh đã giúp Việt Nam vượt qua cuộc suy thoái toàn cầu trong năm 2020 và trên đà phục hồi nhanh. Các nhà phân tích dự đoán Việt Nam có thể sẽ là một trong những nước có tốc độ tăng trưởng cao nhất thế giới.
Tuy nhiên, đối với một số lĩnh vực, khó khăn vẫn chưa dứt khi với các biện pháp kiểm soát và gián đoạn biên giới đang ảnh hưởng đến ngành du lịch và khiến ngành hàng không từng bùng nổ một thời giờ đang phải chật vật.
Trả lời AFP, giảng viên chính sách công tại Đại học Fulbright Việt Nam Nguyễn Xuân Thành nói: “Lệnh phong tỏa kéo dài không quá 3 tháng nên vào tháng 6, các hoạt động trong nước nhanh chóng trở lại bình thường”.
Trong khi hồi giữa năm 2020, nhiều nước phương Tây phải kêu gọi người dân ở nhà thì người dân Việt Nam có thể đổ xô đến những bãi biển tuyệt đẹp khi chính phủ cố gắng tạo cơ hội kinh doanh cho ngành du lịch trong nước.
Có những lo ngại lớn đối với nền kinh tế phụ thuộc vào xuất khẩu của Việt Nam khi nhu cầu về quần áo, giày dép và điện thoại thông minh sụt giảm tại một số thị trường lớn nhất của Việt Nam, gồm Liên minh Châu Âu, Nhật Bản và Hàn Quốc. Ông Thành nói: “Tuy nhiên, hóa ra xuất khẩu vẫn giúp thúc đẩy tăng trưởng trong năm nay. Đó là vì Việt Nam có thị trường xuất khẩu rất đa dạng, không phụ thuộc vào thị trường xuất khẩu nào”.
Theo Tổng cục Hải quan Việt Nam, trong 9 tháng đầu năm 2020, các lô hàng xuất đi Trung Quốc tăng hơn 15% so với cùng kỳ năm ngoái.
Nhu cầu đối với nhiều mặt hàng được sản xuất tại Việt Nam như đồ điện tử gia dụng, đồ nội thất văn phòng, máy tính và tivi, tăng vọt trong thời gian đại dịch do người dân buộc phải ở nhà trong thời gian phong tỏa.
Điều đó có nghĩa là trong khi Việt Nam không đạt được mục tiêu tăng trưởng 6,8% trong năm 2020, nhưng dự kiến sẽ tăng 2,4%, mức tăng trưởng mà Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) cho rằng Việt Nam sẽ là một trong những nền kinh tế khả quan nhất trên thế giới.
Giới quan sát cho rằng Việt Nam cũng được hưởng lợi từ chiến tranh thương mại Mỹ – Trung khi các công ty như Apple tìm cách dịch chuyển chuỗi cung ứng để tránh thuế quan. Trong 9 tháng đầu năm 2020, xuất khẩu của Việt Nam sang Mỹ tăng khoảng 25%, lên 54,7 tỷ USD. Tuy nhiên, việc vắng bóng du khách nước ngoài đã giáng một đòn mạnh vào ngành du lịch.
Cố đô Huế được UNESCO công nhận, vốn thu hút nhiều du khách nước ngoài, giờ giống như một thị trấn ma. Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết 80% khách sạn đã đóng cửa trong khi 8.000 người mất việc làm. Trả lời AFP, Phó Giám đốc Sở Du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế Nguyễn Văn Phúc nói: “Chúng tôi đang phải gánh chịu hậu quả nặng nề vì đại dịch COVID-19”.
Ở Hà Nội, tình cảnh cũng tương tự. Một chủ khách sạn nói: “Ngành du lịch đã chết. Chúng tôi vẫn trụ được sau dịch SARS (Hội chứng suy hô hấp cấp tính nặng), khủng hoảng tài chính năm 2009 – 2010 … nhưng bây giờ tình hình thật không thể tin được”.
Tuy nhiên, nền kinh tế Việt Nam ít bị ảnh hưởng hơn so với các nước phụ thuộc vào du lịch khác trong khu vực như Thái Lan. IMF dự đoán nền kinh tế Thái Lan sẽ giảm 7,1% trong năm 2020.
Ông Thanh cho biết chính phủ đã giúp đỡ đòn kinh tế bằng cách đổ tiền vào các dự án cơ sở hạ tầng như cầu đường. Ông nói: “Việc này làm tăng thêm nhu cầu, bù đắp thiệt hại do đại dịch COVID-19 và chi tiêu hộ gia đình cắt giảm và việc này cũng giúp tạo ra việc làm”.
Chính phủ cho biết đầu tư công trong 11 tháng đầu năm 2020 tăng 34%, mức tăng cao nhất trong 9 năm qua.
Chuyên gia kinh tế trưởng Adam McCarty của Mekong Economics, trụ sở tại Hà Nội, cho rằng chiến thắng của Việt Nam trong năm nay có thể đem lại lợi ích trong những năm tới. Theo ông, cách xử lý đại dịch COVID-19 “gần như khiến Việt Nam nổi tiếng khắp thế giới”, đồng thời cho rằng việc này gửi đi tín hiệu đến các tập đoàn nước ngoài rằng họ nên có cái nhìn khác về Việt Nam.
Thu Hằng
