Ngày 17/12/2020, Inside Trade đăng bài tổng hợp ý kiến về chiều hướng quan hệ Mỹ – Trung.
Theo đánh giá của giáo sư Graham Allison, hiệu trưởng và sáng lập viên của trường Chính phủ John F. Kennedy thuộc Đại học Harvard, và cũng là một cựu quan chức Bộ Quốc phòng, Tổng thống đắc cử Biden khả năng sẽ đưa các giao dịch thương mại quốc tế của Mỹ trở lại tình trạng bình thường sau bốn năm hỗn loạn dưới thời Tổng thống Trump. Tuy nhiên, ông Allison cũng nhận định cạnh tranh chiến lược ngày càng gia tăng giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ khiến xu hướng này không có khả năng đảo ngược, cho rằng giai đoạn Trung Quốc được coi là đối tác chiến lược đã chấm dứt; Trung Quốc thậm chí còn bị xem là kẻ thù với nhiều nước.
Giáo sư Allison cho rằng sự thay đổi thái độ của Mỹ với Trung Quốc đã diễn ra từ khi ông Biden còn là Phó Tổng thống dưới thời Obama, đặc biệt là từ các nhóm nghị sỹ Quốc hội. Đây là điều buộc Chính quyền Biden phải cân nhắc trong việc lựa chọn các nhân sự chủ chốt; dự báo Quốc hội thời gian tới sẽ giành nhiều quan tâm vào việc nhằm duy trì hoặc lấy lại lợi thế công nghệ của Mỹ trong các lĩnh vực công nghệ mới nổi, đồng thời sẽ yêu cầu Chính quyền Mỹ tập trung mạnh mẽ vào vấn đề này.
Cố vấn cấp cao Bonnie Glaser của CSIS đánh giá bản thân Trung Quốc cũng đang có sự thay đổi, đặc biệt là trong việc vươn lên thành một cường quốc công nghệ hàng đầu, trở thành mối đe dọa trực tiếp đối với lợi ích của Mỹ. Mặt khác, ông Glaser cũng lo ngại việc Trung Quốc cũng muốn dẫn đầu các nỗ lực cải cách quản trị toàn cầu, có nghĩa là đưa ra các chuẩn mực và giá trị của Trung Quốc vào một hệ thống do Mỹ đã định hình và duy trì ảnh hưởng.
Các chuyên gia đều cho rằng, cuộc cạnh tranh chiến lược đang diễn ra giữa Mỹ và Trung Quốc sẽ buộc cả Tổng thống đắc cử Biden và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình sẽ phải duy trì các mục tiêu dường như trái ngược nhau: tiếp tục cạnh tranh sát ván trong các lĩnh vực quan trọng, song lại theo đuổi hợp tác trong các lĩnh vực khác do cả hai đều phải đối mặt với những mối đe dọa mà mỗi nước không thể tự đánh bại, như biến đổi khí hậu, và có thể cả vấn đề Triều Tiên.
Đánh giá về chính sách thương mại của Chính quyền Trump, học giả Derek Scissors của viện Doanh nghiệp Mỹ nhận định đây là một chính sách tốt về mặt lý thuyết, song sẽ không có tác dụng chống lại các chính sách công nghệ của Trung Quốc, vì Trung Quốc đánh cắp và buộc chuyển giao công nghệ, những phương thức trái ngược với lý tưởng của Mỹ. Thay vào đó, Mỹ phải phân tách với Trung Quốc trong lĩnh vực công nghệ. Theo bà Melanie Hart, giám đốc chính sách của Trung tâm Tiến bộ Mỹ, Mỹ cần có đánh giá về chuỗi cung ứng để hiểu rõ hơn sự phụ thuộc vào Trung Quốc trong từng lĩnh vực và xác định các ngành mà Mỹ nên đầu tư vào./.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ)
