Theo Inside Trade, Báo cáo năm nay của Ủy ban Đánh giá An ninh và Kinh tế Mỹ-Trung đã đưa ra 19 khuyến nghị, trong đó đề nghị nên thành lập một Ủy ban liên ngành để chống lại ảnh hưởng của Trung Quốc trong các cơ quan thiết lập tiêu chuẩn quốc tế và nỗ lực của Trung Quốc nhằm định hình lại trật tự toàn cầu theo cách riêng.
Ủy ban có thể bao gồm các thành viên từ Bộ Thương mại, Ngoại giao, Quốc phòng và Năng lượng, cũng như Văn phòng Chính sách Khoa học và Công nghệ và các cơ quan khác. Ủy ban cần xác định các tiêu chuẩn kỹ thuật có thể có tác động lớn t đến an ninh quốc gia và khả năng cạnh tranh kinh tế của Mỹ, điều phối cách tiếp cận của chính phủ đối với các tiêu chuẩn đó, và hoạt động như một tổ chức kết nối với cộng đồng học thuật và khu vực tư nhân, tiếp cận với đồng minh của Mỹ, tư vấn cho các cơ quan đối tác và phát triển và khuyến nghị cho Quốc hội.
Ủy viên Michael Wessel, chủ tịch của Wessel Group cho biết: “Mỹ cần phải có một cách tiếp cận theo cách tích cực hơn. Chúng ta không thể ngồi chờ và hy vọng vào điều tốt nhất”.
Báo cáo cho biết Bắc Kinh đang tìm cách gây ảnh hưởng đến các tiêu chuẩn quốc tế như một công cụ chính sách để quảng bá các sản phẩm công nghệ Trung Quốc ở thị trường nước ngoài, bảo vệ công nghệ Trung Quốc trước các đối thủ cạnh tranh nước ngoài và làm suy yếu vị thế dẫn đầu về công nghệ của Mỹ.
Trong 15 năm qua, Bắc Kinh đã nỗ lực phối hợp – và thành công – để tham gia nhiều hơn vào cộng đồng thiết lập tiêu chuẩn quốc tế. Báo cáo cho biết Trung Quốc “Trước năm 2006, TQ hầu như không có sự hiện diện vai trò lãnh đạo” trong ba cơ quan tiêu chuẩn lớn nhất là Tổ chức Tiêu chuẩn Quốc tế (ISO), Ủy ban Kỹ thuật Điện Quốc tế (IEC) và Liên minh Viễn thông Quốc tế (ITU). Tuy nhiên, giờ đây, ảnh hưởng của Trung Quốc tại các tổ chức trên đã gần bằng của Mỹ. Trung Quốc dẫn đầu 64 trong số 740 ủy ban kỹ thuật và tiểu ban ISO, so với 104 của Mỹ; 11 trong số 26 nhóm kỹ thuật IEC so với 26 của Mỹ; và hơn một phần ba vị trí báo cáo viên ITU.
Báo cáo cho biết Bắc Kinh cũng đang tận dụng vai trò tại các cơ quan này để làm suy yếu vai trò lãnh đạo công nghệ của Mỹ và giành lợi thế cho các công ty của họ cũng như đạt được các mục tiêu chính sách đối ngoại. Ví dụ, chính phủ Trung Quốc buộc các công ty Trung Quốc bỏ phiếu thống nhất cho các công dân Trung Quốc ứng cử các vị trí lãnh đạo tại các liên doanh và cho các đề xuất của Trung Quốc. Điều này đã được thể hiện rõ ràng khi người sáng lập Lenovo phản đối đề xuất thỏa hiệp do Qualcomm của Mỹ liên quan vụ Huawei. Công ty Thụy Điển Ericsson vào tháng 3 năm 2018 cáo buộc Huawei đã tạo lợi thế không công bằng khi họ tham gia kín chương trình họp của một tổ chức băng thông rộng với các đề xuất tiêu chuẩn 5G của riêng Trung Quốc và cử một phái đoàn 40 người, so với nhóm 25 người của Ericsson.
“Chính sách gần đây của Trung Quốc khuyến khích áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật của Trung Quốc như một mục tiêu của chính sách ngoại giao, phá vỡ các thể chế xây dựng tiêu chuẩn một cách hiệu quả. “Ngay cả khi không chính thức áp dụng các tiêu chuẩn kỹ thuật của Trung Quốc, việc nhập khẩu thiết bị của Trung Quốc có thể dẫn đến cam kết thực tế đối với các tiêu chuẩn kỹ thuật của Trung Quốc, đặc biệt là đối với các nền kinh tế mà các sản phẩm của Trung Quốc thống trị thị trường”.
Các thỏa thuận hợp tác đã cho phép Trung Quốc thiết lập gần 5.000 mẫu “tiêu chuẩn hóa nông nghiệp” ở Việt Nam, Campuchia, Lào và Myanmar, dẫn đến việc xây dựng 20 tiêu chuẩn kỹ thuật.
Các dự án được thực hiện thông qua “Sáng kiến Vành đai và Con đường” của Trung Quốc cũng có thể khiến các nước phụ thuộc vào các tiêu chuẩn công nghệ của Trung Quốc. “Việc các công ty Trung Quốc xây dựng thị trường xuất khẩu thông qua BRI cũng theo xu hướng này”.
Báo cáo cho biết, chiến lược tiêu chuẩn của Bắc Kinh là một phần trong kế hoạch rộng lớn hơn nhằm thay thế Mỹ trở thành một nhà lãnh đạo toàn cầu. “Những nỗ lực của Bắc Kinh nhằm mở rộng ảnh hưởng trong các tổ chức thiết lập tiêu chuẩn quốc tế đe dọa làm sai lệch hệ sinh thái tiêu chuẩn quốc tế và gây bất lợi cho các công ty Mỹ bằng cách phá hoại các nguyên tắc kinh tế thị trường”. “Ngay cả khi các công ty Trung Quốc không tranh đua được với năng lực công nghệ của các công ty Mỹ, thì ảnh hưởng lớn hơn của Trung Quốc trong các tiêu chuẩn quốc tế có thể cho phép các công nghệ kém hơn trở nên thống trị”.
(Đại sứ quán Việt nam tại Hoa Kỳ)
