1. Thoả thuận thương mại Mỹ – Ấn: thời cơ chín muồi cho Tổng thống Trump, hay chiến thắng nhanh cho ông Biden?
Ngày 20/11/2020, Inside Trade đăng bài phân tích về thoả thuận thương mại hạn chế giữa Mỹ và Ấn Độ về khả năng Chính quyền Trump có ý định đẩy nhanh kết thúc đàm phán hay sẽ để quyền định đoạt cho Chính quyền Mỹ sắp tới.
Mỹ và Ấn Độ đã bắt đầu tiến hành đàm phán kể từ khi Chính quyền Trump thu hồi quy chế Hệ thống ưu đãi phổ cập (GSP) của Ấn Độ từ tháng 6/2019. Phạm vi của thoả thuận được lấy từ nội dung các cuộc thảo luận giữa hai nước trong khuôn khổ Diễn đàn Chính sách thương mại Mỹ-Ấn, vốn đã bị ngưng trệ từ năm 2018. Quá trình đàm phán được cho là sẽ sớm hoàn thành bất cứ khi nào tình hình chính trị ở Mỹ cho phép. Bộ trưởng Đường sắt, Thương mại và Công nghiệp Ấn Độ Piyush Goyal cho biết Ấn Độ gần như đã hoàn tất mọi thứ về thỏa thuận thương mại hạn chế với Mỹ, xong dịch COVID-19 đã khiến Mỹ không thể giải quyết một số vấn đề đối với thoả thuận.
Một số nhà phân tích cho biết, Chính quyền Tổng thống Trump hiện hoàn toàn có thể thúc đẩy hoàn thành tiến trình đàm phán. Tuy nhiên, cố vấn tại Liên minh thực thi thương mại (Alliance for Trade Enforcement), ông Roger Murry đánh giá với việc USTR hiện đang bận rộn với nhiều chương trình khác thì dường như kết thúc đàm phán thoả thuận với Ấn Độ không phải là ưu tiên của Tổng thống Trump, trong khi đây có thể coi là cơ hội chín muồi cho Chính quyền giành được chiến thắng trong đẩy nhanh việc xây dựng quan hệ đối tác. Nếu Mỹ và Ấn Độ có thể ký được thoả thuận này, đây vẫn sẽ là thoả thuận thương mại Mỹ – Ấn lớn nhất được ghi nhận.
Cựu trợ lý USTR về Nam-Trung Á, ông Mark Linscott đánh giá di sản thoả thuận thương mại Mỹ – Ấn về thực tế phù hợp với mô hình của Tổng thống Trump và Đại diện USTR Lighthizer về các thỏa thuận nhỏ hơn nhằm hoàn thành các mục tiêu mở cửa thị trường quan trọng và không yêu cầu hành động cụ thể của Quốc hội. Ông Linscott cũng đánh giá giai đoạn “vịt què” (lame-duck) của Tổng thống là một cơ hội hợp pháp để hoàn tất thoả thuận thương mại, khẳng định trong lịch sử đã tồn tại những tiền lệ như vậy.
Đánh giá về khả năng kết thúc thoả thuận thương mại Mỹ – Ấn Độ khi Chính quyền sắp tới lên, các nhà phân tích cho rằng đây khả năng sẽ là một thắng lợi nhanh cho ông Biden. Ông Linscott cho rằng, dù có thể ông Biden sẽ bổ sung một số thay đổi đối với đàm phán, song các yếu tố quan trọng của gói thoả thuận hiện nay sẽ là điểm mấu chốt, bao gồm tăng cường khả năng tiếp cận các thiết bị y tế, một số biện pháp cắt giảm thuế quan cho cả hai bên và tiếp cận thị trường mới cho một nhóm sản phẩm nông nghiệp, có thể giúp điều chỉnh các lợi ích pháp lý cho sự hợp tác giữa Mỹ và Ấn Độ.
Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Diễn đàn Đối tác Chiến lược Mỹ – Ấn, ông Mukesh Aghi đánh giá rằng, về cơ bản thỏa thuận với Ấn Độ sẽ phù hợp với những kế hoạch nhằm phục hồi kinh tế của ông Biden. Ông Aghi cho rằng, các ưu tiên của Biden sẽ là y tế và kinh tế, tức là tạo thêm việc làm. Nếu Biden có thể thúc đẩy đạt được một thỏa thuận thương mại, làm tăng xuất khẩu của các công ty Mỹ, thì đó chính là tạo việc làm cho người lao động Mỹ.
2. Ông Biden dự kiến đề cử ông Roger Ferguson làm Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia, và ông Gary Gensler làm Thứ trưởng Bộ Tài chính Mỹ
Ngày 25/11/2020, Theo CNBC, Tổng thống đắc cử Joe Biden đang xem xét đề cử Giám đốc điều hành tập đoàn tài chính TIAA Roger Ferguson làm Giám đốc Hội đồng Kinh tế Quốc gia và cựu Chủ tịch Ủy ban Giao dịch chỉ số hàng hóa tương lai Gary Gensler làm Thứ trưởng Bộ Tài chính.
Trước đó, ông Ferguson đã được cân nhắc cho vị trí Bộ trưởng Tài chính, nhưng sau đó bà Janet Yellen đã được chọn.
Ông Ferguson gần đây đã thông báo rằng ông có ý định nghỉ việc TIAA vào tháng 3/2020. Ông có kinh nghiệm là phó chủ tịch Hội đồng thống đốc của Cục Dự trữ Liên bang.
Các nguồn tin cho biết thêm, một cái tên khác đang được chú ý cho vị trí Giám đốc Hội đồng kinh tế quốc gia là Kenneth Chenault, cựu Giám đốc điều hành của tập đoàn American Express.
Còn ông Gensler hiện là trưởng nhóm của nhóm đánh giá giai đoạn chuyển tiếp của Biden. Gensler đang dẫn đầu một nhóm xem xét lại vai trò và hoạt động của Cục Dự trữ Liên bang và Ủy ban Giao dịch Hàng hóa Tương lai.
Các cố vấn của Biden gần đây cho biết họ sẽ thông báo thành phần bổ sung vào nhóm kinh tế của chính quyền vào đầu tuần tới.
Cả ông Ferguson và ông Chenault đều có quan hệ tốt với Phố Wall, cũng như Thung lũng Silicon. Ông Chenault tham gia hội đồng quản trị Airbnb vào năm 2018 và ông cho biết sẽ rời hội đồng quản trị của Facebook vào tháng 3/2020. Chenault hiện đang lãnh đạo General Catalyst, một công ty đầu tư mạo hiểm. Còn ông Ferguson nằm trong hội đồng quản trị của Alphabet, tập đoàn mẹ của Google.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ)
