ASEAN lần đầu tiên vượt EU trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc[1]. Trong 5 tháng đầu năm 2020, kim ngạch thương mại hai chiều đạt gần 1.700 tỷ NDT (khoảng 238,2 tỷ USD), tăng 4,2%, chiếm 14,7% tổng giao dịch ngoại thương của Trung Quốc[2], quan hệ ASEAN-Trung Quốc được thắt chặt hơn trong bối cảnh dịch bệnh. Về việc này, trả lời phỏng vấn tờ “Thương báo Hồng Công” gần đây, ông Vương Hải Phong, Chủ nhiệm Phòng nghiên cứu thương mại-đầu tư quốc tế thuộc Viện Nghiên cứu đối ngoại-Ủy Ban Cải cách và phát triển quốc gia Trung Quốc, cho rằng do 2 lý do chính:
(i) Do mức độ tự do hóa và thuận lợi hóa thương mại rất cao giữa Trung Quốc và ASEAN. Hai bên không những ký Hiệp định thương mại tự do mà còn đã ký Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới; đều là mạng lưới cung ứng sản xuất chính của châu Á, mối liên kết nội tại Trung Quốc-ASEAN rất mạnh. Tự do hóa thương mại hai bên bùng nổ mạnh mẽ, phản ánh xu hướng toàn cầu hóa.
(ii) Do ảnh hưởng dịch bệnh và cọ sát thương mại Trung-Mỹ. Trước đây, kim ngạch thương mại Trung Quốc-Mỹ, Trung Quốc-EU tương đối lớn. Tuy nhiên, cọ sạt thương mại Trung-Mỹ và dịch bệnh bùng phát trong quý 1/2020 đã tác động nghiêm trọng đến hợp tác thương mại Trung-Mỹ. Với EU, mặc dù không có sự va chạm thương mại lớn, nhưng EU là khu vực chịu ảnh hưởng nặng nề do dịch bệnh, ảnh hưởng lớn đến thương mại hai bên. ASEAN không bị ảnh hưởng nghiêm trọng vì dịch bệnh, thuận lợi cho sự phát triển thương mại hai bên.
Về triển vọng liệu ASEAN có thể tiếp tục duy trì vị trí đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc hay không, ông Vương Hải Phong cho rằng, nhiều khả năng sau khi dịch bệnh kết thúc, vào cuối năm 2020 hoặc sang năm 2021, EU lại thay thế ASEAN trở thành đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc. Tuy nhiên triển vọng hợp tác thương mại Trung Quốc-ASEAN tươi sáng, đáng mong đợi.
Ngoài ra, ông Vương Phong cho rằng về đầu tư, trong những năm gần đây, ASEAN đã trở thành điểm đến của nhiều công ty Trung Quốc. Bên cạnh đó, ASEAN vẫn là một phần quan trọng trong Sáng kiến “Vành đai và Con đường”. Cho dù lĩnh vực nào, ASEAN vẫn là nơi rất tiềm năng cho sự hợp tác kinh tế và thương mại Trung Quốc-ASEAN.
[1] Tổng kim ngạch thương mại hai chiều trong quý 1/2020 đạt trên 140 tỷ USD, tăng 6,1%, chiếm 15,1% tổng giao dịch ngoại thương của Trung Quốc.
[2] Trong đó, Trung Quốc xuất khẩu 936,62 tỷ NDT, tăng 2,8%; nhập khẩu từ ASEAN 759,86 tỷ NDT, tăng 6%.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc)
