Ngày 30/4/2020, Thụy Sỹ và 18 nước thành viên WTO chính thức thông báo về quyết định thiết lập thủ tục phúc thẩm tạm thời giải quyết tranh chấp thương mại thay cho Cơ quan phúc thẩm giải quyết tranh chấp của WTO (WTO Appellate Body) đã ngừng hoạt động từ tháng 12/2019.
Theo thỏa thuận đa phương tạm thời này, tòa án trọng tài sẽ xử lý các đơn đề nghị phúc thẩm trên cơ sở luật lệ hiện hành của WTO. Mục tiêu của thỏa thuận này là nhằm giải quyết những vấn đề không rõ ràng liên quan đến tình trạng của Cơ quan phúc thẩm WTO. Từ năm 2017, Mỹ đã ngăn chặn việc bổ nhiệm các thẩm phán mới, dẫn đến việc Cơ quan này ngừng hoạt động từ tháng 11/2019. Thỏa thuận đa phương này thiết lập một thủ tục tạm thời, cho phép các thành viên WTO có yêu cầu xem xét lại quyết định của Ban Hội thẩm về các tranh chấp thương mại, bằng cách áp dụng thủ tục trọng tài hiện hành theo Bản Ghi nhớ về các nguyên tắc và thủ tục điều chỉnh việc giải quyết tranh chấp thương mại (DSU). Thỏa thuận này sẽ có hiệu lực cho đến khi Cơ quan phúc thẩm WTO hoạt động trở lại.
Ngoài Thụy Sỹ, 18 thành viên tham gia thỏa thuận là Úc, Brazil, Canada, Chile, Trung Quốc, Colombia, Costa Rica, EU, Guatemala, Hongkong, Iceland, Mexico, New Zealand, Nauy, Pakistan, Singapore, Ukraina và Uruguay. Đây là những nước thường xuyên phải sử dụng thủ tục giải quyết tranh chấp của WTO. Thỏa thuận này mở cho các nước thành viên khác tham gia. Mặc dù hiện không có tranh chấp thương mại với các nước thành viên khác, Thụy Sỹ ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ và có lợi ích quan trọng trong việc giải quyết tình trạng bế tắc hiện nay trong Cơ quan phúc thầm giải quyết tranh chấp WTO.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Thuỵ Sỹ)
