Công ty Dầu khí nhà nước Venezuela (PDVSA) đã đề xuất với Chính phủ một kế hoạch tái cơ cấu mạnh mẽ nhằm từng bước tư nhân hoá và cải thiện tình trạng hoạt động của Công ty. Trong trường hợp được thông qua, đây có thể coi là bước đi mang tính lịch sử bởi hành động này đi ngược lại với chủ trương do cố Tổng thống cánh tả Hugo Chavez khởi xướng cách đây gần hai thập kỷ, theo đó Nhà nước đóng vai trò điều hành các hoạt động sản xuất kinh tế.
Kiến nghị này được cho là một trong những giải pháp nhằm làm giảm mức độ của các lệnh trừng phạt từ phương Tây đối với quốc gia Mỹ Latinh này, cũng như tăng cường hiệu quả sản xuất của Công ty. Sản lượng dầu thô của Venezuela đã bắt đầu giảm mạnh từ 3 triệu thùng/ngày tại thời điểm năm 1999 xuống chỉ còn 670.000 thùng/ngày trong tháng 4/2020. Tình trạng hiện nay được cho là bắt nguồn từ sai lầm trong định hướng chính sách, quản lý yếu kém và các tác động nặng nề xuất phát từ các lệnh trừng phạt của Mỹ. Kế hoạch bao gồm 03 biện pháp chính, bao gồm: (i) giảm trợ cấp xăng dầu; (ii) cho phép các công ty tư nhân sở hữu cổ phần của các nhà máy lọc dầu thuộc sở hữu của PDVSA; (iii) tiến hành mua, bán, tách các công ty con không hoạt động trong lĩnh vực dầu mỏ khỏi PDVSA.
Tổng thống Nicolas Maduro tuần qua đã có động thái thay đổi nhân sự cấp cao trong ngành công nghiệp dầu khí và PDVSA bằng việc miễn nhiệm Bộ trưởng Dầu khí kiêm Chủ tịch PDVSA ông Manuel Quevedo – một thiếu tướng Vệ binh Quốc gia và đưa Phó Tổng thống Phụ trách Kinh tế, Chủ tịch Ủy ban tái cấu trúc ngành công nghiệp dầu mỏ ông Tareck El Aissami vào vị trí Bộ trưởng Dầu khí. Đáng chú ý, ông Tareck El Aissami chính là người đề xuất việc tự do hóa nền kinh tế bằng cách nới lỏng mức hạn chế nhập khẩu và cho phép sử dụng ngoại tệ. Ngoài ra, Tổng thống cũng bổ nhiệm ông Asdrubal Chavez – em họ của cố Tổng Thống Hugo Chavez, cựu chủ tịch của Công ty lọc dầu Citgo Hoa Kỳ làm Chủ tịch lâm thời của PDVSA. Ông Asdrubal Chavez là thành viên của Ủy ban tái cấu trúc ngành công nghiệp dầu mỏ Venezuela và cũng có nhiều kinh nghiệm trong ngành dầu mỏ.
Tuy nhiên, một vài cá nhân cũng dấy lên những nguy cơ kinh tế – xã hội mà kế hoạch trên có thể gây ra đối với Venezuela. Ông Antero Alvarado, giám đốc tư vấn của Gas Energy Latin America có trụ sở tại Caracas cho rằng đây là một hành động hấp tấp. Ông cho rằng việc Chính phủ dừng trợ cấp xăng dầu sẽ thúc đẩy nhanh tình trạng bất ổn kinh tế và xã hội. Tình trạng này sẽ trở nên nghiêm trọng trong bối cảnh lạm phát cao như hiện nay. Ông cũng cho rằng ngay cả khi có công ty tư nhân quyết định đầu tư vào PDVSA, các lệnh trừng phạt của Mỹ có thể ảnh hưởng lớn tới quyết định của các nhà đầu tư.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Venezuela)
