Ngày 26/12/2019, CNBC đưa tin, các cuộc khảo sát độc lập 3.300 doanh nghiệp Trung Quốc của China Beige Book cho thấy: Tăng trưởng kinh tế quý IV/2019 của Trung Quốc có thể ở mức thấp nhất trong năm 2019 nhưng vẫn cải thiện so với quý trước và cùng kỳ năm 2018. Sản xuất và dịch vụ đã chứng kiến cải thiện doanh thu mạnh so với quý trước, mặc dù lợi nhuận đã giảm.
Cuộc khảo sát cho thấy 03 vấn đề đáng chú ý đối với kinh tế Trung Quốc:
1. Đã có những dấu hiệu cho thấy dòng tiền giảm nhanh chóng. Ngay cả theo tiêu chuẩn của Trung Quốc, tình trạng chậm trả nợ và giao hàng của Quý IV/2019 đã tăng vọt lên mức tồi tệ.
2. Các đơn đặt hàng mới tiếp tục giảm mặc dù các công ty báo cáo doanh thu cao hơn trong quý IV/2019. Nhu cầu tiêu dùng không theo kịp lượng hàng sản xuất ra.
3. Nền kinh tế đã chứng kiến mức vay kỷ lục của doanh nghiệp trong quý IV/2019. Các ứng dụng cho vay tăng vọt. Lần đầu tiên kể từ năm 2012, trong bốn lĩnh vực cốt lõi gồm sản xuất, bán lẻ, dịch vụ và bất động sản, có trên 30% doanh nghiệp phải đi vay.
Đáng chú ý, các hoạt động ngân hàng ngầm đã gia tăng
Các hoạt động ngân hàng ngầm (shadow bank) liên quan các hoạt động cho vay không được kiểm soát và có độ rủi ro cao. Các công ty tư nhân của Trung Quốc thường phải tìm nguồn vốn bên ngoài do gặp khó khăn hơn trong việc vay vốn từ ngân hàng so với các tập đoàn lớn hơn thuộc sở hữu nhà nước. Tình trạng vay vốn tăng trong mọi lĩnh vực và đặc biệt trong quý IV/2019 là tăng đột biến ở cả thị trường cho vay và trái phiếu.
Dữ liệu của China Beige Book cho thấy tỷ lệ cho vay từ các tổ chức phi ngân hàng đã tăng lên gần 40% trong quý IV năm 2019, so với 29% cùng kỳ năm 2013.
Đây là quý thứ ba liên tiếp ngân hàng ngầm đã chiếm khoảng 2 trên 5 khoản vay được thực hiện. Điều này có vẻ đáng ngạc nhiên khi Bắc Kinh tiếp tục cho rằng các ngân hàng ngầm phần lớn đã bị xóa bỏ từ năm 2016-2017, ông Shehzad Qazi, giám đốc điều hành của China Beige Book cho biết.
Tác động của chiến tranh thương mại
Do thuế quan của Hoa Kỳ áp lên hàng hóa Trung Quốc khiến các đơn hàng xuất khẩu của Trung Quốc đã giảm trong nửa cuối năm 2019. Cuộc khảo sát cho thấy 3 trong số 5 doanh nghiệp được hỏi cho biết hàng tồn kho của họ đã tăng. Một vấn đề khác là tình trạng sản xuất thừa và mức lương gia tăng đang ảnh hưởng đến lợi nhuận của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, cuộc khảo sát cho thấy, tuy phải đối mặt với một cuộc chiến thương mại kéo dài với Hoa Kỳ, ngành sản xuất của Trung Quốc vẫn đứng vững. Doanh thu sản xuất trong quý IV/2019 vẫn vượt trội so với các quý trước và lợi nhuận vẫn ổn định. Ông Qazi nói thêm rằng mặc dù nhu cầu tiêu dùng của Trung Quốc khá vững chắc, nhưng nếu tất cả các lĩnh vực khác đang suy giảm, thì ngay cả một lĩnh vực tiêu dùng mạnh cũng sẽ trở thành rủi ro lớn cho năm 2020. Hiện các doanh nghiệp đang hy vọng vào các tác động tích cực của thỏa thuận thương mại giai đoạn một giữa Trung Quốc và Hoa Kỳ.
(Nguồn: Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ)
