Ngày 25/10/2019, Báo The Sydney Morning Herlad (Úc) cho biết, Thủ hiến bang Victoria Daniel Andrews cùng Chủ tịch Ủy ban quốc gia về cải cách và phát triển của Trung Quốc (NDRC) ký Hiệp định khung tăng cường hợp tác thông qua sáng kiến BRI, tập trung vào các vấn đề hạ tầng, phát triển sáng kiến, thương mại và tiếp cận thị trường. Một số Bộ trưởng trong Chính phủ Liên bang lên tiếng chỉ trích, lo ngại victoria sẽ chịu ảnh hưởng của Trung Quốc nhưng Thủ hiến Andrews khẳng định thỏa thuận này sẽ giúp kinh tế bang tăng trưởng và tạo thêm nhiều việc làm. đang ở thăm Trung Quốc.
Thỏa thuận này có gì mới? Về mặt kỹ thuật, đây là thỏa thuận không ràng buộc pháp lý, chủ yếu là cam kết của Victoria hợp tác với Trung Quốc trong các dự án hợp tác đem lại lợi ích cho cả hai bên; trong đó các chuyên gia về CSHT của Victoria có thể tham gia các dự án hàng tỉ $ trong sáng kiến BRI và cá công ty về cơ sở hạ tầng của Trung Quốc được pháp thành lập văn phòng tại Victoria và tham gia đấu thầu các dự án lớn. Cụ thể, hai công ty Trung Quốc đang tham gia đấu thầu dự án Kết nối Đông-Bắc Victoria trị giá 16 tỉ $.
Thủ hiến Andrews và Chủ tịch NDRC đảm nhận vai trò chủ tịch Nhóm công tác, sẽ họp hai nằm/lần rà soát triển khai thỏa thuận.
Đối với Trung Quốc, thỏa thuận này hoàn toàn nhằm phục vụ mục tiêu chính trị. BRI được đưa ra nhằm (i) Duy trì tăng trưởng cho kinh tế Trung Quốc thông qua việc các công ty Trung Quốc sử dụng nguyên vật liệu, nhân công Trung Quốc để xây dựng cơ sở hạ tầng tại các nước, chủ yếu là kém phát triển; (ii) Gia tăng ảnh hưởng của Trung Quốc khi dân dần đưa các nước tham gia trở thành con nợ.
Việc Victoria ký BRI mang lại thắng lợi lớn cho Trung Quốc khi có thể bỏ qua chính phủ liên bang để làm việc trực tiếp với các tiểu bang, dần dần sẽ thông qua các tiểu bang này gây sức ép, buộc chính phủ liên bang phải thay đổi chính sách.
Chính phủ liên bang Úc hoàn toàn nhận thức được mức độ nguy hiểm và từ chối tham gia BRI; đồng thời tức giận với cách can thiệp, gây xói mòn ngoại giao của Úc.
Một chuyên gia quốc phòng cảnh báo Trung Quốc đang chia rẽ chính phủ liên bang và các bang của Úcvới việc ký BRI với Thủ hiến Andrews của bang Victoria.
Giám đốc Viện Chính sách Chiến lược Australia Michael Shoebridge nói: “với việc ký kết hiệp định này với bang Victorria, lãnh đạo Đảng Cộng sản Trung Quốc đã với gần đến quan điểm chính phủ liên bang Úc rằng sẽ xem xét các dự án cụ thể trên cơ sở từng trường hợp một”. Quyết định của Thủ hiến bang Victoria được Trung Quốc sử dụng để tạo sự chia rẽ giữa cấp tiểu bang và liên bang đối với việc ký kết BRI.
Bộ trưởng Nội vụ Dutton cũng lên tiếng chỉ trích thủ hiến Andrews, cá nhân ông cho rằng không có lý do gì mà hpari vội vàng ký thỏa thuận như vậy.
Giáo sư Jane Golley từ Trung tâm Nghiên cứu Trung Quốc của ANU cho rằng Thủ hiến Andrews mới chỉ nghĩ đến lợi ích trước mắt cho kinh tế của Victoria, nhưng phản ứng của các chính trị gia liên bang mới cần lo ngại, bởi đó là dấu hiếu cho thấy Canberra không hợp tác với Trung Quốc liên quan đến BRI.
(Nguồn: Đại sứ quán Việt Nam tại Úc)
