Chương trình đảm bảo giá gạo của Thái Lan đã chính thức bắt đầu từ ngày 15/10 với việc các nông dân đủ điều kiện tham gia được nhận phần chênh lệch khi giá thị trường giảm xuống dưới mức chuẩn quy định.
Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Thương mại Jurin Laksanawisit được truyền thông sở tại dẫn lời cho biết Ngân hàng Nông nghiệp và Hợp tác xã nông nghiệp (BAAC) đã chuyển 9,4 tỷ baht (309 triệu USD) tiền bồi thường trực tiếp vào tài khoản của 349.000 nông dân đã đăng ký.
Hôm 27/8, Nội các Thái Lan đã thông qua một ngân khoản trị giá 59 tỷ baht dành cho các chương trình đảm bảo giá và trợ cấp cho gạo và dầu cọ. Trong đó, 13,3 tỷ baht dành cho chương trình đảm bảo giá gạo, 21,4 tỷ baht dành cho dầu cọ và 25 tỷ baht để trợ cấp chi phí sản xuất cho người trồng lúa.
Cuộc họp chung của các quan chức, các công ty kinh doanh và nông dân trước đó đã nhất trí áp giá cho 5 loại lúa gạo, với giá khởi điểm được đảm bảo từ 10.000-14.000 baht mỗi tấn thóc. Theo chương trình đảm bảo giá gạo có thời hạn từ tháng 10/2019 đến tháng 10/2020 này, sản lượng áp giá của mỗi hộ nông dân tùy thuộc vào giống lúa, nhưng diện tích gieo trồng của từng hộ đối với cả 5 giống lúa được quy định không quá 6,4 hecta.
Giá thóc có 15% độ ẩm sẽ được đảm bảo giá bán không thấp hơn 10.000 baht/tấn. Mỗi hộ nông dân có thể bán với giá đó cho 30 tấn gạo hoặc 6,4 hecta. Đối với gạo nếp, giá được quy định là 12.000 baht/tấn cho 16 tấn/hộ nông dân hoặc 6,4 hecta. Người trồng lúa Hom Mali có thể mong đợi bán được ít nhất 15.000 baht/tấn với mức 14 tấn/hộ nông dân. Thóc lúa thơm sẽ có giá bán 14.000 baht/tấn, giới hạn ở mức 16 tấn hoặc 6,4 hecta, trong khi thóc lúa Pathum Thani sẽ có giá 11.000 baht/tấn với mức 25 tấn/hộ nông dân hoặc 6,4 hecta.
Những mức giá nói trên được trình lên một cuộc họp của Ủy ban Chính sách Lúa gạo để thông qua và ấn định ngày bắt đầu chương trình. Nông dân có thể đăng ký tham gia chương trình và một Ủy ban sẽ được thành lập để ấn định các mức giá chuẩn 15 ngày một lần. Nông dân sẽ được trả tiền chênh lệch chỉ khi giá giảm xuống dưới mức chuẩn.
Ngoài ra, giới chức trách sẽ thực hiện các bước nhằm giảm chi phí sản xuất như chi phí cho thuốc trừ sâu, thuốc bảo vệ thực vật cũng như các chi phí thu hoạch. Các biện pháp khác bao gồm thúc đẩy nông nghiệp quy mô lớn và sử dụng hạt giống chất lượng cao, đồng thời mua bảo hiểm cho các vụ mùa.
Về lâu dài, người trồng lúa sẽ được đào tạo để trở thành những nông dân thông minh với sự giúp đỡ của nghiên cứu, phát triển và sáng tạo. Về ngắn hạn, những biện pháp khẩn cấp sẽ được đưa ra nhằm cân bằng thị trường bằng cách trì hoãn bán hàng thông qua việc gia hạn cho vay hoặc trợ cấp lãi suất cho những thương lái đồng ý lưu kho lúa gạo, duy trì các thị trường xuất khẩu hiện tại và mở rộng các thị trường mới.
Theo Chủ tịch Hiệp hội các nhà nông Thái Lan Pramote Charoensilp, hầu hết nông dân cảm thấy hài lòng với chương trình nói trên. Tuy nhiên, ông Pramote khuyến nghị Chính phủ nên bồi thường cho nông dân với mức 2.000 baht/0,16 hecta.
Thái Lan xuất khẩu tổng cộng 11,09 triệu tấn gạo trong năm 2018, giảm so với mức xuất khẩu 11,67 triệu tấn của năm 2017, nhưng nhiều hơn mức 9,91 triệu tấn của năm 2016. Kim ngạch xuất khẩu gạo Thái Lan trong năm 2018 đã tăng 8,3% so với năm trước đó, đạt 5,61 tỷ USD và cao hơn nhiều so với mức 4,4 tỷ USD của năm 2016. Giá gạo xuất khẩu đạt mức trung bình 507 USD/tấn trong năm 2018, tăng 14,1% so với năm 2017.
Dự báo, gạo xuất khẩu của Thái Lan có thể ở mức dưới mức chỉ tiêu đề ra trong năm 2019, do đồng baht mạnh lên làm suy yếu tính cạnh tranh trên thị trường thế giới.
Theo nhận định của giới chuyên gia, lượng gạo xuất khẩu của quốc gia Đông Nam Á này có thể giảm xuống mức 8 triệu tấn trong năm nay do sự sụt giảm mạnh trong xuất khẩu gạo trắng. Dự báo việc đồng baht tiếp tục tăng giá sẽ khiến gạo Thái Lan đắt hơn giá gạo từ những nước khác và sẽ làm giảm 35% lượng gạo trắng xuất khẩu so với tổng số 5,49 triệu tấn của năm trước.
Tính đến cuối tháng Chín, Thái Lan mới chỉ xuất khẩu được tổng cộng 6 triệu tấn gạo. Thông thường, xuất khẩu gạo Thái Lan ở mức trung bình 10 triệu tấn mỗi năm, trong đó lượng gạo trắng chiếm một nửa. Theo ông Chookiat, lượng gạo trắng xuất khẩu của Thái Lan trong năm nay có thể chỉ đạt mức 3 triệu tấn.
Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan cũng đã hạ chỉ tiêu xuất khẩu gạo trong năm nay từ 9,5 triệu tấn xuống mức 9 triệu tấn. Trong đó, gạo trắng sẽ chiếm 3,9 triệu tấn, gạo đồ 2,8 triệu tấn, gạo Hom Mali 1,3 triệu tấn, gạo thơm 600.000 tấn và gạo nếp 400.000 tấn.
Ngọc Quang
