Trong năm qua, vấn đề tranh luận nhiều nhất trong các cuộc đàm phán thương mại giữa hai nước chính là việc Chính quyền Tổng thống Trump đã thúc ép Trung Quốc chấp nhận một thỏa thuận cho phép Mỹ đơn phương áp thuế trở lại nếu kết luận rằng Trung Quốc đã không thực hiện các thay đổi cấu trúc đối với nền kinh tế của mình như đã đồng ý trong đàm phán.
Trong tháng 2/2019, Mỹ đã đưa ra một cơ chế thực thi rộng hơn, bao gồm quyền áp thuế trở lại đối với bất kỳ loại sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc tăng đột biến.
Các quan chức Trung Quốc phản đối mạnh mẽ ý tưởng này vì lo lắng chính quyền Tổng thống Trump hay chính quyền tương lai có thể sử dụng điều khoản này bất cứ lúc nào để khởi động lại cọ sát thương mại. Tuy nhiên, Thứ trưởng Bộ Thương mại Trung Quốc Vương Thụ Văn phát biểu “Bất kỳ cơ chế thực hiện nào cũng phải có hai chiều, công bằng và bình đẳng” và cho biết Trung Quốc có thể chấp nhận một thỏa thuận mang lại cho hai bên quyền bình đẳng về việc sử dụng các hành động thương mại với nhau sau khi đạt được thỏa thuận.
Ông Vương Thụ Văn không nói đến một khía cạnh khác của cơ chế thực hiện đó là Chính quyền Trump muốn có quyền đơn phương áp thuế trở lại, trong khi đó Trung Quốc có xu hướng thiết lập một quá trình tham vấn song phương lâu dài để giải quyết sự mâu thuẫn của hai bên, đây chính vấn đề mấu chốt trong quá trình đàm phán thương mại Mỹ – Trung.
Do sự bất đồng về cơ chế thực thi cũng như giới hạn chấp nhận đối với trợ cấp cho sản xuất công nghệ cao của Trung Quốc, nên kế hoạch tổ chức Hội nghị thượng đỉnh Trump-Tập chưa được xác định thời gian.
Trong một diễn biến khác, phát biểu tại một cuộc họp báo ở Bắc Kinh vào cuối tuần qua, Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc Dịch Cương cho biết Mỹ-Trung đã đạt được sự đồng thuận trong nhiều vấn đề quan trọng và đã thảo luận về sự cần thiết của việc đảm bảo “quyền tự quyết” chính sách tiền tệ của mỗi nước.
(ĐSQVN tại Trung Quốc)
