Ngày 30/6/2020, Nhà Trắng thông báo đình chỉ các lợi ích dành cho Thái Lan trong chương trình Ưu đãi thuế quan phổ cập (GSP). Quyết định này sẽ có hiệu lực vào tháng 12/2020.
Tổng thống Trump cho biết trong một tuyên bố hôm 30/10 rằng: “Tôi xác định rằng Thái Lan đã không đảm bảo với Mỹ là Thái Lan sẽ đảm bảo (hàng hóa dịch vụ Mỹ) sẽ tiếp cận công bằng và hợp lý vào thị trường Thái Lan”, “do đó, việc đình chỉ quy chế miễn thuế theo GSP đối với một số mặt hàng của Thái Lan là phù hợp”.
Trong một lá thư gửi Quốc hội ngày 30 tháng 10, ông Trump nói thêm rằng Mỹ “vẫn cam kết thương mại công bằng và có đi có lại với Thái Lan”.
Tháng 10/2019, Đại diện Thương mại Robert Lighthizer đã thông báo ý định của Hoa Kỳ trong việc đình chỉ 1,3 tỷ USD ưu đãi thương mại dành cho Thái Lan. Khi đưa ra quyết định, USTR đã trích dẫn “việc không đảm bảo đầy đủ các quyền của người lao động được quốc tế công nhận”.
Chương trình GSP, được thiết lập bởi Đạo luật Thương mại năm 1974, cho phép nhập khẩu miễn thuế 3.500 sản phẩm từ hơn 100 quốc gia thụ hưởng theo GSP.
Trong tuyên bố mới, ông Trump cũng chấm dứt đối xử miễn thuế đối với nhiều mặt hàng từ một số nước đang phát triển được hưởng lợi từ GSP. Tuyên bố trích dẫn điều khoản 503 của Đạo luật Thương mại, trong đó “các nước đang phát triển được hưởng lợi… phải chịu những hạn chế đối với các mặt hàng đủ điều kiện theo GSP”.
“Tôi đã xác định rằng vào năm 2019, một số nước đang phát triển được hưởng lợi đã xuất khẩu các mặt hàng trên với số lượng vượt quá giới hạn nhu cầu cạnh tranh của thị trường” nên “Tôi chấm dứt việc đối xử miễn thuế đối với các mặt hàng như vậy từ các nước đang phát triển”.
Chương trình GSP dự kiến sẽ hết hạn vào ngày 31 tháng 12. Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện Chuck Grassley (R-IA) vào tháng trước đã giới thiệu một dự luật sẽ gia hạn chương trình GSP trong 16 tháng. Chương trình đã được Quốc hội gia hạn lần cuối năm 2018.
Tuy nhiên, Lighthizer đã nói với các nhà lập pháp vào tháng 6/2020 rằng GSP cần cải cách và nói rằng chính quyền chưa có chủ trương gia hạn.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Hoa Kỳ)
