Vùng Trung du và miền núi phía Bắc là địa bàn đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh. Tuy nhiên, bên cạnh thách thức có không ít cơ hội để phát triển toàn vùng.
Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho biết, nhằm tiếp tục hiện thực hóa các quan điểm, mục tiêu, định hướng phát triển vùng Trung du và miền núi phía Bắc đề ra tại Nghị quyết của Bộ Chính trị, cụ thể hóa các quy hoạch cấp quốc gia thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050, Thủ tướng Chính phủ đã giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư chủ trì, phối hợp với các bộ ngành, địa phương trong vùng cùng các cơ quan, tổ chức có liên quan tổ chức lập quy hoạch vùng.
Người đứng đầu Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhấn mạnh: Bản quy hoạch vùng này có ý nghĩa quan trọng, giúp “mở đường”, chủ động kiến tạo phát triển, với tư duy mới, tầm nhìn mới để tạo ra cơ hội mới, động lực phát triển mới và giá trị mới cho vùng.
Đặc biệt quy hoạch đã chú trọng giải quyết các vấn đề liên ngành, liên vùng, liên tỉnh; tái tổ chức không gian phát triển vùng và khai thác, phát huy có hiệu quả mọi nguồn lực nhằm phát triển vùng nhanh, bền vững. “Quy hoạch vùng cũng là căn cứ quan trọng để đề xuất kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026-2030, đặc biệt là các dự án lớn, có tính liên vùng”- ông Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.
Tại hội nghị “Hội nghị Hội đồng điều phối vùng Trung du và miền núi phía Bắc, cho ý kiến về quy hoạch vùng Trung du và miền núi phía Bắc thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050” được tổ chức chiều 1/12, tại Hà Nội, đại diện tư vấn quy hoạch vùng là Công ty cổ phần Tư vấn quốc tế EnCity cho biết, trước năm 2030, Quy hoạch vùng cần ưu tiên đầu tư xây dựng cao tốc Bắc – Nam, mở thêm lối ra biển. Theo đó, đầu tư cao tốc Bắc – Nam đoạn nối Hòa Bình – Thanh Hóa; tuyến Quốc lộ 16 kết nối với Thanh Hóa, Bắc Trung Bộ.
Bên cạnh đó, ưu tiên nâng cấp, kết nối đường Vành đai 1 (QL4) và đường Vành đai 3 (QL37) để đẩy nhanh tốc độ kết nối Đông Tây. Đồng thời nâng cấp và đầu tư các sân bay: Điện Biên, Lai Châu, Nà Sản, và Sa Pa.
Đơn vị tư vấn quy hoạch cũng đề xuất đầu tư bổ sung tuyến đường tốc độ cao (80 km/giờ) kết nối Hòa Bình đến Ninh Bình với chỉ hơn 40 km, để tăng khả năng kết nối với các tuyến đường Bắc – Nam.
Về đầu tư đường cao tốc nối Hòa Bình – Thanh Hoá, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng đánh giá đây là giải pháp để kết nối vùng này với cảng biển Nghi Sơn. “Khi hình thành các tuyến đường sẽ liên kết nhanh nhất các tỉnh vùng núi xa xôi với vùng ven biển, các sân bay, cảng và các cửa khẩu quan trọng,” Bộ trưởng Nguyễn Chí Dũng nhấn mạnh.
Tại Hội nghị, Công ty cổ phần Tư vấn quốc tế EnCity cũng đã nêu một số định hướng tổng thể trong lập quy hoạch Vùng Trung du và miền núi phía Bắc; trong đó, định hướng tổ chức không gian phát triển gồm 4 tiểu vùng – 6 hành lang kinh tế (4 hành lang chính, 2 hành lang phụ) – 3 vành đai kinh tế và hệ thống các cực tăng trưởng, các trung tâm gắn với các tiểu vùng và vùng.
Cụ thể, tiểu vùng 1 (tiểu vùng phía Tây gồm Điện Biên, Sơn La và Hòa Bình): Là khu vực tăng trưởng xanh gắn với nông nghiệp bền vững, du lịch sinh thái và năng lượng sạch với Hòa Bình là cực tăng trưởng và Sơn La là trung tâm chế biến nông sản, dịch vụ xã hội.
Tiểu vùng 2 (tiểu vùng Tây Bắc gồm Lai Châu, Yên Bái, Phú Thọ, Lào Cai, Tuyên Quang, Hà Giang): Là vùng du lịch tầm cỡ, đầu mối giao thương kinh tế, văn hóa với Vân Nam và các tỉnh phía Tây Nam Trung Quốc với 2 cực tăng trưởng ở Lào Cai và Phú Thọ.
Tiểu vùng 3 (tiểu vùng Đông Bắc gồm Thái Nguyên, Bắc Kạn, Cao Bằng): Là nơi có trung tâm công nghiệp, giáo dục và y tế của cả vùng, vừa là nơi gìn giữ lịch sử, cội nguồn với tiềm năng phát triển du lịch về nguồn.
Tiểu vùng 4 (tiểu vùng phía Đông gồm Lạng Sơn, Bắc Giang): Là nơi có tăng trưởng lớn, trung tâm công nghiệp của vùng, vừa có cửa khẩu quốc tế quan trọng bậc nhất với vai trò kết nối giao thương kinh tế, văn hóa với Quảng Tây và các tỉnh phía Nam Trung Quốc.
Quy hoạch cũng đề xuất chiến lược bảo tồn, phát huy sự đa dạng văn hóa và phát triển nguồn nhân lực. Xác định nông nghiệp là trụ cột phát triển kinh tế theo hướng bền vững hơn, tránh tối đa hóa sản lượng, quan tâm hơn đến chất lượng, hiệu quả; bảo đảm tài nguyên đất và nước không bị khai thác cường độ cao có thể gây suy thoái và ô nhiễm.
Kết cấu hạ tầng của vùng cần được từng bước hoàn thiện. Kết nối hạ tầng giao thông nội vùng, liên vùng cần được đầu tư để đảm bảo việc lưu thông, vận chuyển người và hàng hóa, giảm sự cách biệt lớn giữa các địa phương trong vùng. Ưu tiên phát triển, hoàn thiện các tuyến cao tốc xương sống của mỗi tiểu vùng; nâng cấp kết nối Đông-Tây…
Chu Văn