Trong bài viết mới đăng trên tờ báo Financial News, Phó Thống đốc Ngân hàng Trung ương Trung Quốc (PBOC) Fan Yifei lập luận mục tiêu đầu tiên và trước nhất của việc phát triển đồng Nhân dân tệ (NDT) điện tử độc lập là để bảo vệ độc quyền của nhà nước trong việc tạo ra đồng tiền, nhấn mạnh việc tạo ra đồng tiền là trách nhiệm chỉ của riêng Ngân hàng Trung ương, đồng tiền điện tử của Trung Quốc phải được nằm dưới sự quản lý tập trung của PBOC, và điều này đồng nghĩa việc chính quyền Trung ương, cụ thể là PBOC đóng vai trò trung tâm và kiểm soát tuyệt đối trong việc phát hành, đưa vào lưu thông và các hoạt động thanh toán bằng đồng Nhân dân tệ điện tử. Cho phép chính phủ trung ương giám sát đồng tiền điện tử là để phản bác lại nguyên lý phi tập trung hóa đang được áp dụng với các đồng tiền mã hóa Crypto hiện nay bao gồm Bitcoin vốn cho phép các giao dịch được thực hiện giấu tên và bảo vệ người dùng không bị ảnh hưởng bởi những thay đổi trong chính sách của ngân hàng trung ương.
Fan Yifei cảnh báo các đồng tiền mã hóa Crypto như Libra thách thức quyền lực của ngân hàng trung ương trong việc phát hành đồng tiền; đồng tiền NDT điện tử mà Trung Quốc đang phát triển là nhằm ngăn cản việc bị đánh mất quyền lực phát hành tiền trong kỷ nguyên số và để bảo đảm việc phát hành tiền luôn luôn phục vụ công cuộc cải cách và phát triển đất nước.
PBOC thời gian qua trấn áp việc giao dịch các đồng tiền mã hóa ảo vì coi đây là nguồn gốc của bất ổn định tài chính. Đồng thời, PBOC trong nhiều năm qua đã phối hợp với các ngân hàng lớn thuộc sở hữu nhà nước phát triển một đồng tiền điện tử độc lập. Việc thử nghiệm đang được tiến hành ở Thành Đô, Tân khu Hùng An, Thâm Quyến và ở các địa điểm dự kiến diễn ra Thế vận hội mùa đông Bắc Kinh 2022. Ngoài các giao dịch nhỏ trong các nhà hàng và đối với các dịch vụ đặt thuê xe, Trung Quốc đang tiến hành các chương trình thí điểm cho phép các nhân viên chính phủ sử dụng đồng NDT điện tử đối với khoản tiền chi trả cho các bữa ăn. Đồng NDT điện tử độc lập của Trung Quốc cũng sẽ được sử dụng trong các dịch vụ thanh toán điện tử, một lĩnh vực đang sử dụng phổ biến các ứng dụng Alipay (thuộc Ant Financial, công ty con của tập đoàn Alibaba) và WeChat Pay (của Tập đoàn Tencent).
Theo Fan Yifei, việc chấp nhận đồng tiền NDT điện tử là điều bắt buộc mặc dù chưa rõ người tiêu dùng và giới kinh doanh sẽ chào đón đồng tiền này như thế nào; cho biết đồng NDT điện tử không ngay lập tức thay thế các loại tiền giấy vì sẽ tạo ra lãng phí lớn mà không nâng cao hiệu quả thanh toán.
PBOC sẽ xem đồng NDT điện tử là dạng thức có tính thanh khoản cao nhất của đồng NDT trong đó bao gồm cả tiền giấy và tiền xu, phản ánh xu thế sử dụng rộng rãi các ứng dụng thanh toán di động ở Trung Quốc. Khi được phát hành, đồng NDT điện tử sẽ cho phép PBOC quan sát cách đồng tiền được sử dụng trong thời gian thực, với tốc độ nhanh hơn nhiều so với năng lực hiện nay trong việc giám sát các dòng tiền thông qua các giao dịch bằng tiền giấy, tiền xu và thanh toán điện tử. Tuy nhiên, vẫn còn những câu hỏi còn để ngỏ đối với đồng NDT điện tử, nhất là việc quản lý dữ liệu giao dịch.
Tạp chí Caixin có uy tín ở Trung Quốc có quản điểm cẩn trọng, không nên vội vàng trong việc triển khai đồng NDT điện tử và Luật Ngân hàng Trung ương cũng cần phải có những sửa đổi cho phù hợp.
(Đại sứ quán Việt Nam tại Trung Quốc)
